భగవాన్ స్మృతిలో..

ఇంగ్లీషు తేదీల ప్రకారం ఇవాళ భగవాన్ శ్రీ రమణమహర్షి పుట్టినరోజు (30.12.1879)

కాస్త సాహిత్యం చదువుకొని, సమాజంలోని అన్యాయాలపై ఆగ్రహంతో ఊగిపోతున్న, ఆదర్శాల కలలు కంటున్నఇరవైఏళ్ళ వయసులో, తెలియని అశాంతి ఏదో మనసంతా కమ్ముకొని, బయటపడే దారి కోసం వెదుక్కొంటున్నపుడు, సౌందర్యస్పృహని బలంగా మేల్కొల్పిన, సమాజంలోని కపట విలువల పట్ల ధిక్కారాన్నినేర్పిన చలమే మళ్ళీ, ఇదిగో నీ గమ్యం ఇక్కడుందేమో చూడు అన్నట్టు ఒక దైవాన్నిజీవితంలో ప్రవేశపెట్టారు. ఆ దైవం పేరు భగవాన్ శ్రీ రమణమహర్షి. ఆయన గురించి  చలం రాయగా చదివిన ఆ పుస్తకం 'భగవాన్ స్మృతులు'.

'ఆధ్యాత్మిక గురువులంటే నిన్నుకండిషన్ చేసేవారు. నీ మనస్సునీ, ఎమోషన్స్ నీ, రీజనింగ్ నీ సహానుభూతితో గమనించకుండా ఆదర్శాలని నీపై మోపుతారు.' అని తెలిసీ, తెలియని భయాలతో, ఊహలతో - మనశ్శాంతికోసం వారివంక చూడటానికైనా తటపటాయించే రోజులలో- చలం రాసారు గనుక, ఆశ్రయించారు గనుక, ఈయనను గురించి తెలుసుకోవాలి అనుకొంటూ తెరిచిన పుస్తకం అది.

పుస్తకం చదువుతున్నపుడు భగవాన్ జీవితఘటనలూ, జ్ఞానం గురించిన ఆయన బోధనలూ, తనచుట్టూ ఉన్న సమస్త జీవులపట్లా ఆయన సహజ కరుణాపూర్ణ స్పందనలూ, అత్యంత సరళమైన జీవనవిధానమూ  తెలుస్తున్నకొద్దీ, ఈయన గురించే కదా వెదుక్కొన్నది అనే భావంతో గొప్ప ఆనందమో, దుఃఖమో మనస్సు నిండా.

బయటి జీవితపు లక్ష్యాలు, తప్పులు, ఒప్పులు, ఆనంద, విషాదాలకన్నా లోతుగా, వాటికన్నా విలువగా,  బాధ్యతగా చేయవలసినది ఉంది, అది తనను తాను తెలుసుకోవటం. ప్రాచీనులు జ్ఞానమనీ, మోక్షమనీ చెప్పింది దీని గురించే. పుస్తకం పూర్తయే సమయానికి అంకురించిన ఇలాంటి నిర్ణయమేదో, తరువాతి జీవితాని కంతటికీ అంతస్సూత్రంగా ఉందనుకొంటాను. 

17 ఏళ్ళ యువకుడొకరు అకస్మాత్తుగా, అకారణంగా మృత్యుభయానికి లోనై, సరే ఈ మృత్యువేమిటో చూద్దామని, శరీరాన్నీ, శ్వాసనీ, మనస్సునీ స్తంభింపచేసి, శరీరం కాలిపోయినా మిగిలే దొకటుందని, అదే తన నిజస్వరూపమని, 'తా'నని అంత సులువుగా గ్రహించిన విషయం, మనం గ్రహించవలసివస్తే, మనతో మనం ఎంత తగాదా పడాలో, మనల్ని ఎన్నివిధాల శుభ్రం చేసుకొంటూ, చేసుకొంటూ వెళ్ళాలో, లోలోతుల్లో కంటా ఎంత నిజాయితీ, ఓర్పూ, సాహసం ఉండాలో.. ఎంత కోమలత్వమూ, కాఠిన్యమూ సమకూడాలో..

'భగవాన్ స్మృతుల' కి చలం రాసిన ముందుమాట ఒక కాలేజీ ఎఫ్ఎం రేడియో కోసం చదివింది ఈ సందర్భంగా మరోసారి మిత్రులతో పంచుకొంటున్నాను.

సుమారు ఇరవై నిమిషాలుండే ఈ ఆడియో రికార్డింగ్ వినదలిస్తే ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి.

'నీలో కొన్నిసార్లు' సమీక్ష : శ్రీ పన్నాల సుబ్రహ్మణ్యభట్టు

జీవిత పరమార్థానికి అద్భుతరూపం 'నీలో కొన్నిసార్లు'

ఏదైనా వశం తప్పితే ఏమవుతుంది? మనిషి జీవితం కూడా అంతే మరి. ఆశలు-ఆశయాలు, క్రమశిక్షణ-కట్టుబాట్లు, నడవడిక-నాగరికత, అభివృద్ధి-ఆకాంక్షలు ఇలాంటి కృత్రిమ వ్యవస్థలన్నీ కలసి ఆధునిక మానవాళిని ఎంతలా కుదించి వేస్తున్నాయంటే అంతకంతకూ ఉబ్బిపోతున్న గాలిబుడగలోని ఒత్తిడి అంతలా. అవశమై పోయినప్పుడు భళ్లున పగిలి, పేలి పోవడం తప్ప దానికి వేరే గత్యంతరం ఉండదు. అలవికాని అప్రాకృతిక వ్యవహారాలకు అలా కట్టుబానిలవుతున్న ఫలితంగానే మనుషుల జీవితాలూ ఇలాగే, ఇంత భయానకంగా తయారవుతున్నాయా అంటే అవుననే సమాధానం ఆలోచించే వారికి ఒళ్లు గగుర్పొడిచేలా చేస్తుంది. కాకపోతే, బతుకులు అలా పగిలిపోక ముందే అందరం మేల్కొనాలి. నీలో కొన్నిసార్లు శీర్షికన బివివి ప్రసాద్ వెలువరించిన తాజా కవితా సంకలనం ఈ అనూహ్య దృశ్యాన్నే ఆవిష్కరించింది. 
చాలా సామాన్యుడిలా కనిపించే ఈ కవి యాంత్రికమై పోయిన ఇప్పటి మానవుల జీవితాలకు చెప్పిన భాష్యం యావత్ ప్రపంచాన్నే అచేతనం చేసేలా ఉంది. 

అవును, మనిషి అసలైన జీవిత పరమార్థానికి ఆయన అక్షరాలతో అద్భుత రూపమే ఇచ్చారు. ఇవాళ అనేకమంది మనుషులు జీవిస్తున్న విధానం ఆయనను ఎంతలా అతలాకుతలం చేస్తే ఇంత లోతైన, గాఢమైన, మార్మికమైన, మహోత్కృష్టమైన భావుకత ఉద్భవిస్తుంది! 

జీవించడమంటే మరేం కాదు/ గాలిలా, నేలలా, నీటిలా ఊరికే ఉండడమే (బతకాలి-పే: 53) అని ఆయన తేల్చేసిన తీరు చాలామందితో నిజంగానే భుజాలు పునుక్కునేలా చేస్తుంది. అలా ఏమీ చేయకుండా బతికేయడమే మనిషి ధర్మమని తాను చెప్పడంలోని తాత్వికత విధిగా ప్రతి పాఠకుడినీ ఆలోచింపజేస్తుంది. జీవితమంటే అంతులేని ఒక పోరాటం/ బతుకు తెరువుకై పెనుగులాడుటే ఆరాటం అంటూ ఓ సినీకవితోపాటు ఎందరో మేధోజీవులు చూపిన జీవన మార్గం ఎంత సంక్లిష్టం, అప్రాకృతికం కాకపోతే ఆయన ఇక్కడ ఇంతలా, ఇన్ని కవితల్లో నిట్టనిలువునా చీల్చేసినంత పని చేస్తారు! ఇక, అలాంటి వారందరినీ, వ్యవస్థలన్నింటినీ మరోమాటకే తావు లేకుండా కవితాత్మకంగా తాను ఎండగట్టిన తీరు అసాధారణం.

జీవితం తనను తాను చూసుకునేందుకు/ నిన్ను కన్నది కానీ, నువ్వేదో చేసి తీరాలని కాదు అంటూనే ఏదో చెయ్యటానికే అన్నీ ఉండాలనుకొంటే/ ఏదీ చెయ్యని ఆకాశం ఏనాడో మాయమైపోయేది (పై కవితాపంక్తులు). అలా ఏమీ చేయకుండా ఖాళీగా ఉండడమే జీవితమా! అంటే అంతేకాదు, అసలు అలా ఉండడమే ఉత్సవమైనట్టు ఉండడం/ మిగిలిన పనులన్నీ నిద్రపోయాక నీ పక్కలో ఒంటరివైన ఆటబొమ్మలు అంటారు. దీనిని ఇక్కడికే ఆపకుండా, ఇంకా స్పష్టంగానూ చెప్పారు. జీవితమంటే ఏమిటైతే ఏమిటి, ఊరికే జీవించు/ కళ్లముందు ప్రవహిస్తున్న నదిలా, ఎదుగుతున్న చెట్టులా/ ఎగురుతున్న ఉదయాల్లా, అస్తమయాల్లా, నక్షత్రాల్లా (జీవితార్థం, పే: 68) అన్నారు. కవి తన ఆవేదనలోని అసలు మూలాన్ని మరో కవితలో చెప్పేశారిలా, జీవితాన్ని అనుభవించటం తెలియకుండానే జీవితోత్సాహం అస్తమిస్తుంది (అవతలి తీరం గుసగుసలు, పే: 71). ఒక కవిగా బివివి ప్రసాద్ మనిషి జీవితాన్ని చాలా లోతుగా అవగాహన పరచుకున్నారు. దీనిని నిరూపించే స్థాయిలోనే ఇంకా అనేక కవితల్లో అనేక కొత్త అనిర్వచనీయానుభూతులను వెల్లడించారు. 

సమాజానికి మార్గనిర్దేశనం చేయవలసిన తాత్వికులూ, మేధావులూ, కవులూ, కళాకారులూ, నాయకులూ, వినోద ప్రసార మాధ్యమాలూ అందరికీ స్వీయగౌరవమూ, స్వప్రయోజనమే పరమావధిగా ఉంది. వాటి నిమిత్తం వారు కూడా మానవ విలువల్నీ, సత్యనిష్ఠనూ ఉపేక్షిస్తున్నట్టు కనిపిస్తోంది. వారే సరిగా లేకపోతే, స్వంతంగా బలమైన ఆలోచన లేని, ప్రభావాలలో పడి కొట్టుకుపోయే సగటు మనుషుల సంగతి చెప్పేదేముంది? అంతగా తెలివి వికసించని వారిని ఆకర్షించటం కోసం, తెలివైన వారూ అవివేకంగా ప్రవర్తించటం ఇవాళ్టి విషాద జీవనశైలికి ఒక ముఖ్యకారణం (చీకోలు సుందరయ్యకు 2012లో ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో, పే: 138) అని ప్రసాద్ తన అభిప్రాయాన్ని ఈ సందర్భంలోనే కుండబద్దలు కొట్టారు. ఇంత సంచలనాత్మక ప్రాకృతిక పరమార్థ సిద్ధాంతాన్ని వ్యక్తీకరించిన ఈ కవి నేపథ్యం ఏమై ఉంటుందా అని తరచి చూస్తే మరింత ఆశ్చర్యమేస్తుంది.

బివివి ప్రసాద్ భావ కవిత్వంలోనే కాక హైకూల్లోనూ తనదైన ప్రత్యేకతను విలక్షణంగా చాటుకున్న సందర్భాలెన్నో. అయితే, పెద్దగా సైద్ధాంతిక చదువులేవీ లేకున్నా సంచలనాత్మక కవిత్వాన్ని సృష్టించడం వెనుక ఆయన అరుదైన సాహిత్యోపాసనే అసలు కారణంగా చెప్పాలి. 

నీలో కొన్నిసార్లు, కవిత్వం రచన: బివివి ప్రసాద్, పేజీలు: 154, వెల: రూ. 90/-, బివివి హైకూలు, పేజీలు: 162, వెల: రూ. 90/-, ప్రతులకు: వాసిరెడ్డి పబ్లికేషన్స్, బి-2, టెలికామ్ క్వార్టర్స్, కొత్తపేట, హైదరాబాద్-60. ఫో॥ 90005 28717, కవి చిరునామ: 23-12-21, సజ్జాపురం, తణుకు, ప.గో.జిల్లా-534211, సెల్: 90320 75415.
-దోర్బల
నమస్తే తెలంగాణ లో సమీక్ష.

'నీలో కొన్నిసార్లు' ఆవిష్కరణ సభలో బివివి ప్రసాద్ ప్రసంగం

'నీలో కొన్నిసార్లు' 'బివివి ప్రసాద్ హైకూలు' ఆవిష్కరణ సభలో బివివి ప్రసాద్ ప్రసంగం.
https://www.youtube.com/watch?v=4TiHMtmn47s

బివివి ప్రసాద్ కవిత్వం గురించి శ్రీ కొప్పర్తి

బివివి ప్రసాద్ కవిత్వం గురించి శ్రీ కొప్పర్తి
https://www.youtube.com/watch?v=Sa-IUb2a1IY

'నీలో కొన్నిసార్లు' కవిత్వం పై శ్రీ పన్నాల సుబ్రహ్మణ్య భట్టు

'నీలో కొన్నిసార్లు' కవిత్వం పై  శ్రీ పన్నాల సుబ్రహ్మణ్య భట్టు గారి ప్రసంగం

https://www.youtube.com/watch?v=ylomgHsF-vs

'బివివి ప్రసాద్ హైకూలు' పై డాక్టర్ రెంటాల శ్రీ వేంకటేశ్వరరావు. భాగం 3/3

'బివివి ప్రసాద్ హైకూలు' పై డాక్టర్ రెంటాల శ్రీ వేంకటేశ్వరరావు గారి ప్రసంగం.

భాగం 3/3

https://www.youtube.com/watch?v=IMViCgPLhBk

'బివివి ప్రసాద్ హైకూలు' పై డాక్టర్ రెంటాల శ్రీ వేంకటేశ్వరరావు. భాగం 2/3

'బివివి ప్రసాద్ హైకూలు' పై డాక్టర్ రెంటాల శ్రీ వేంకటేశ్వరరావు గారి ప్రసంగం.
భాగం 2/3
https://www.youtube.com/watch?v=DwYVpdiasGk&feature=youtu.be

'బివివి ప్రసాద్ హైకూలు' పై డాక్టర్ రెంటాల శ్రీ వేంకటేశ్వరరావు. భాగం 1/3

'బివివి ప్రసాద్ హైకూలు' పై డాక్టర్ రెంటాల శ్రీ వేంకటేశ్వరరావు గారి ప్రసంగం. 
భాగం 1/3
https://www.youtube.com/watch?v=HNDSYBl-Fx0&feature=youtu.be

వెలుగుతున్న కవితాకాంతి : బండ్ల మాధవరావు

ప్రజాశక్తి 'కవిపరిచయం' శీర్షికలో బివివి ప్రసాద్ కవిత్వం గురించి బండ్ల మాధవరావు పరిచయం.

పత్రిక లింక్ కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి.

ఆహ్వానం

విజయవాడలో ఈ నెల 12 న జరగబోయే
బివివి ప్రసాద్ కవిత్వ సంపుటి 'నీలో కొన్నిసార్లు',
హైకూల సంపుటి 'బివివి ప్రసాద్ హైకూలు'
పుస్తకాల పరిచయ సభకు ఇదే ఆహ్వానం.  

ఎద తలుపుల్ని తట్టిలేపే అమృతగుళికలు : బులుసు సరోజినీదేవి

'బివివి ప్రసాద్ హైకూలు' సంపుటి పై ఆంధ్రభూమి దినపత్రిక లో 5.9.2015 న బులుసు సరోజినీదేవి గారి సమీక్ష..

ఆంధ్రభూమి లింక్ కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి.

జీవితం పంపిన దూత : కిరణ్ కంకట

'నీలో కొన్నిసార్లు' కవిత్వం పై ఆంధ్రప్రభ దినపత్రికలో 16.8.2015న  కిరణ్ కంకట సమీక్ష.

పత్రిక లింక్ కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి.

'నీలో కొన్నిసార్లు' కలిగే ఆలోచనలే బివివి ప్రసాద్ కవిత్వం : బొల్లోజు బాబా

బి.వి.వి. ప్రసాద్ కవిత్వం లో ఏముంటాయి? ఈ లోకంపై కాస్తంత దయ, సన్నజాజి తీగలా చుట్టుకొన్న తాత్వికత, గొంతు విప్పి హాయిగా గానం చేసే జీవనానుభవాలు. ఇంతే! ఇంకేమీ కనిపించవు. మరీ ముఖ్యంగా వాక్య వాక్యంలోంచి దూసుకొచ్చి, పీకపట్టుకొని నులిమేస్తూ ఊపేసే ఉద్రేకాలు, భీభత్సాలూ, వాదాలు వంటివి.

బి.వి.వి నాకు ఒక హైకూ కవిగానే ఎక్కువ పరిచయం. నిమ్మముల్లులా గుచ్చుకొనేవి అతని హైకూలు. బాధగా అనిపించేది కాదు కానీ, ఈ కవి ఇంత సున్నితంగా, సూక్ష్మంగా లోకాన్ని ఎలా దర్శించగలుగుతున్నడా అని విస్మయానికి గురౌతూ ఉండే వాడిని.

టాగోర్ కవిత్వాన్ని చదివి చదివి, ఆ తీయని భారాన్ని మోయలేక, స్ట్రేబర్డ్స్ ని, క్రిసెంట్ మూన్ ను తెలుగులోకి అనువదించి కొంత దించుకొన్న రోజులవి. అప్పుడు చదివాను బి.వి.వి “ఆరాధన”. “గీతాంజలి” లోని ప్రాణవాయువుని “ఆరాధన” అణువణువూ నింపుకొంది. చలం తరువాత, గీతాంజలి సారాన్ని పీల్చుకొన్న మరో తెలుగు వ్యక్తి బి.వి.వి మాత్రమే అని విశ్వసిస్తాను.

మొత్తం 84 కవితలతో కూడిన బి.వి.వి కొత్తపుస్తకం పేరు “నీలో కొన్నిసార్లు”. “పుస్తకం మీకు చేరిందా” అని బి.వి.వి గారు అడిగినప్పుడు, “చేరింది సార్ It’s a Gift from the sky” అన్నాను. మంచి కవిత్వ వాక్యం దేవుడు మనకి పంపే కాన్కే కదా!

ఆర్థ్రత, సౌందర్యం, తాత్వికతా అనే మూడు వంకలు కలవగా ఏర్పడ్డ సెలయేరులా అనిపించింది ఈ 'నీలో కొన్నిసార్లు'. - స్వచ్చంగా, గలగలలాడుతూ, చెట్లనీడల్ని ప్రతిబింబిస్తూ ప్రవహించే కవిత్వ సెలయేరు.

ఈ సంకలనంలో జీవితం అనే మాట పలుమార్లు కన్పిస్తుంది. కానీ వచ్చిన ప్రతీసారి ఒక కొత్తఅర్ధంతో, కొత్త కోణంలో, ఒక కొత్త మెటఫర్ తో కనిపించటం బి.వి.వి ప్రతిభకు తార్కాణం.

"జీవితమింతే
ఇది ఒక దిగంబర దేవత
ఇది నిన్ను రమ్మనదు, పొమ్మనదు
ఇది కావాలనదు, ఇది వద్దనదు
మతిలేని యాచకురాలి నవ్వులా నీ కలలన్నిటినీ కోసుకొంటూ తరలిపోతుంది" (జీవితం ఇలాగే)
అంటూ జీవితంలో నిండిన శూన్యతను వర్ణిస్తాడు కవి

"జీవితమొక మహా విహంగం
దాని రెక్కలు విప్పినప్పుడు, అది పగలు, మూసినపుడు రాత్రి" (విహంగ దర్శనం)
అంటూ ఒక సర్రియల్ పదచిత్రంతో జీవితాన్ని ముడిపెడతాడు.

"జీవించడమంటే, మరేం కాదు
గాలిలా, నేలలా, నీటిలా ఉండటం
ఉండటమే ఉత్సవమైనట్టు ఉండటం
మిగిలిన పనులన్నీ నిద్రపోయాక నీ ప్రక్కలో ఒంటరివైన ఆటబొమ్మలు" (బ్రతకాలి)
జీవితాన్నిఉత్సవంలా జీవించటమే జీవన వాస్తవికత, అదే జీవితాదర్శం అంటుందీ కవిత. ఈ కవితలో ఎంతో లోతైన చింతనను చిన్న చిన్న పదాలద్వారా పలికిస్తాడు బి.వి.వి.

"జీవితం భయ, విషాదాలలో పొరలే పాత్రను తలదాల్చి నర్తించే కళ
గెలిచేందుకు ఏ నియమాలూ లేని, గెలిచే హామీ లేని నవ్వుకొనే క్రీడ" (అలా ఆకాశం వరకూ...)
అంటూ నిస్పృహ నిండిన స్వరంతో జీవితాన్ని వర్ణిస్తాడు కవి. ఇది జీవితం పట్ల నైరాశ్యం కాదు. మాయలమారి అయిన ఆధునిక జీవనం పై కవి చేసిన వ్యాఖ్యానం. ఈ కవిత చివరలో “నాతో రా ఒకసారి, ఆకాశం లా మారిచూద్దాం” అనటం ద్వారా కవి ఈ స్థితి పట్ల తన దిక్కారాన్ని వినిపిస్తున్నాడు.

"జీవితమంటే ఏమిటని ప్రశ్నించుకొన్న ప్రతిసారీ
దిగులు మేఘాలపై ఓ కొత్త జవాబు
ఇంద్రధనస్సులా మెరుస్తూవుంటుంది." (జీవితార్ధం)
జీవితమంటే ఏమిటన్న దానికి యోగులు, వేదాంతులు, ప్రవక్తలూ అనాదిగా ఎన్ని నిర్వచనాలిచ్చినా, ఆ ప్రశ్న ప్రశ్నగానే ఉండిపోయింది. ఆ ప్రశ్నకు జవాబుగా జీవితంలోని ఒక్కో దశలో ఒక్కో జవాబు మెరుస్తూండటం కూడా సహజమే. ఇదే విషయాన్ని వేదాంతి అయిన కవి ఈ కవితలో గొప్ప లాఘవంగా పలికించాడు.

"వెనుతిరిగి చూసుకొంటే
బాల్యాన్ని కోల్పోవటమే ఉంటుంది కానీ
పెద్దవాళ్ళు కావటం ఉండదని అర్ధమైంది" (గాజుగోళీ)
ఈ వాక్యాలలో పెద్దవాళ్లవటం కంటే బాల్యమే ఉన్నతమైన స్థితి అన్న అర్ధం ద్వనిస్తుంది. కవులు సదాబాలకులు అనే ఒక అందమైన ఊహకు ఒక అద్భుతమైన పొడిగింపు ఈ వాక్యాలు.

"మనమంతే
నదినీ, జీవితాన్నీ
ప్రేమించటమెలానో మాట్లాడుకొనే సందడిలో
వాటిని ప్రేమించటం మరచిపోయి పడవదిగి వెళ్ళిపోతాము" (మనమంతే)
మన జీవితాలలోని అరాసిక్యాన్ని ఒడుపుగా బంధించిన కవిత ఇది. నిజమే మరి! సౌందర్యాన్ని ఆస్వాదించటం మాని సెల్పీలు దిగటంలోనో లేక కబుర్లు చెప్పుకోవటంలోనో కాలాన్ని వృధాచేసుకొంటాం చాలాసార్లు.

"కవీ నీ పాత్రలో కొద్దిపాటి నీరు చేరగానే
దానినే గలగల లాడించి భ్రమింపచెయ్యకు
నీముందు, నదుల్ని తాగి ఏమీ ఎరుగనట్లు చూస్తున్నవారుంటారు" (వర్థమాన కవికి)
ఒక సారి బి.వి.వి గారితో నేను మాట్లాడుతూ “తెలుగు సాహిత్యంలో మీకు రావాల్సినంత కీర్తి రాలేదేమోనని నా అభిప్రాయం సార్” అంటే ఆయన “నిజజీవితంలో డబ్బు సంపాదించటానికి ఎన్ని మార్గాలైతే ఉన్నాయో సాహిత్యంలో కీర్తి సంపాదించటానికి కూడా అన్ని మార్గాలూ ఉన్నాయి” అన్నారు. అది నిరాశ కాదు. ఒక వాస్తవ పరిస్థితి. నాలుగు కవితలు వ్రాసి, ఒక పుస్తకం తీసుకొచ్చి దాన్ని తెలుగు సాహిత్యచరిత్రను మలుపు తిప్పే ఘట్టంగా ప్రచారించుకొని కిరీటాలు, భుజకీర్తులు తగిలించుకొని తిరిగే వారు కనపడతారు మనకు అక్కడక్కడా. పై కవితలో ఓ వర్ధమానకవిని హెచ్చరిస్తున్నాడు ఈ కవి. అటువంటి విషవలయాల్లోకి వెళ్ళొద్దనీ, కవిత్వాన్ని వెలిగించే అగ్ని కోసం అన్వేషించమనీ సూచిస్తాడు.

'ఈ సిమెంటు మెట్లపై నీకేం పని' అంటూ మొదలయ్యే “సీతాకోక చిలుకా”- వార్ధక్యం పై వ్రాసిన “అవతలి తీరం గుసగుసలు - తాత్వికత నిండిన “రాక”-అన్యోన్య సహచర్యాన్ని అద్భుతంగా నిర్వచించిన “ఒకే సంతోషానికి”- బెంగగా ఉంది డాడీ అని హాస్టల్ నుండి అర్ధరాత్రి ఫోన్ చేసిన అమ్మాయి గురించి వ్రాసిన “బెంగటిలిన వేళ”- అక్షరాలను అద్దాలతో పోలుస్తూ చెప్పిన “అక్షరాశ్రమం” – పిల్లలగురించి చెప్పే “పసిదనపు స్వర్గం” వంటి కవితలు నాకు ఎంతో బాగా నచ్చాయి.

స్వచ్చమైన కవిత్వాన్ని ఇష్టపడే వారికి ఈ పుస్తకం తప్పక నచ్చుతుంది. కవి మాటల్లోని నిజాయితీ, సత్యాన్వేషణా చదువరులను ధ్యానంలోకో, మౌనంలోకో లాక్కెళ్లతాయి. శాంతికి, నెమ్మదికి జీవితంలో ఇవ్వాల్సిన విలువను గుర్తుచేస్తాయి. ఒక్కోసారి జీవితంలోని నైరాశ్యం పట్ల హృదయంలో జ్వలించే అనేక ప్రశ్నలకు సమాధానాలు కన్పిస్తాయి ఈ కవిత్వంలో. ఈ పుస్తకాన్నీ ఏకబిగిన చదివినపుడు కొంత ఏకరీతిగా ఉన్నట్లు అనిపించినా, మరల మరల చదివినపుడు ఆ భావాల లోతు, పొరలు ఆస్వాదించవచ్చు.

ఈ కవిత్వ సంపుటి లభించే చోట్లు:
వాసిరెడ్డి పబ్లికేషన్స్, హైదరాబాద్
నవోదయ బుక్ హౌస్, కాచిగూడ, హైదరాబాద్
ప్రజాశక్తి, విశాలాంధ్ర, నవోదయ బుక్ షాప్స్, విజయవాడ
ఈ పుస్తకం: కినిగే.కాం

~ బొల్లోజు బాబా

'కవితా' పత్రికలో ఈ సమీక్ష కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి.

లోపలి ప్రపంచంవైపు తొలి అడుగులు వేయించే - నీలో కొన్నిసార్లు

'నీలో కొన్నిసార్లు' పుస్తకం చేతుల్లోకి తీసుకొని ఈ కవిత్వం ఏం చెబుతోంది అని ఒకటికి రెండుసార్లు ప్రశ్నించుకొన్నాను. ఈ కవిత్వం ఈ కవి ద్వారా అక్షర రూపం దాల్చిందే అయినా, ఒక సంపుటంగా సమగ్రరూపం పొందినపుడు ఈ కావ్యానికి ఇక తనదైన అస్తిత్వం ఉంటుంది.

మనిషి తననీ, సమాజాన్నీ, ప్రపంచాన్నీ, జీవితాన్నీ అన్నిటినీ ప్రశ్నించే, నిందించే క్రమంలో తనలోతుల్లో దేనికోసం వెంపర్లాడుతున్నాడు అని తరచి చూస్తే అతను అంతం లేని స్వేచ్ఛ కోసం, శాంతి కోసం వెదుక్కొంటున్నాడు అనిపిస్తుంది. కానీ ఆ స్వేచ్ఛ, శాంతి తనకు తన చుట్టూ ఉన్న సమాజం నుండి కావాలా, తన నుండే తనకి కావాలా అనే మౌలికమైన ప్రశ్న వైపే తన చూపు మరలటం లేదు. కాస్త నెమ్మదించి, కాసేపు తనలో తానే నిలదొక్కుకొని ఆ ప్రశ్న వరకూ రాగలిగితే సూర్యకాంతికి మంచుతెరలు కరిగినట్లు తనలోపలి సంక్లిష్టత కరిగి నిజమైన శాంతి ఏదో,  స్వేచ్ఛ ఏదో తనంతట తనకే తెలియటం మొదలౌతుంది. తాను జీవిస్తున్న జీవితానికి తాను బానిస కాదనీ, అధికారి అనీ అర్థమవుతుంది.

నీలో కొన్నిసార్లు కవిత్వం ఒక మంచి స్నేహితుడి లాంటిది. లోపలి సంఘర్షణలో, తాను నిస్పృహలో ఉన్నానని కూడా గుర్తించలేనంత నిస్పృహలో ఉన్న మనిషిని మృదువుగా తాకి, నీలోకి చూసుకో అన్నీ చక్కబడతాయి అని ధైర్యం చెప్పే, సాంత్వన నిచ్చే స్నేహితుడు ఈ కవిత్వం. తనలోనికి ఎలా చూసుకొవచ్చునో, తన లోపల బాధ కలిగించే తననుండి ఎలా విముక్తం కావచ్చునో కొన్ని దారుల్ని సున్నితంగా పరిచి చూపించే కవిత్వం. తనదైన దారి తాను వెదుక్కొనేందుకు స్ఫూర్తి నిచ్చే కవిత్వం.

ఇది ఒక్కసారిగా చదువుకోగలిగిన కవిత్వం కాదు. ఒక్కసారి చదువుకొంటే పూర్తి అయిపోయేదీ కాదు. పాఠకుడు తనతో తాను ఉండక తప్పని స్థితిలో ఉన్నపుడు ఈ పుస్తకాన్ని తెరిచి, కవిత్వం కోసమో, మరే సాంస్కృతిక వినోదం కోసమో కాకుండా, కేవలం తనకోసం తాను చదువుకోవటం మొదలుపెట్టినపుడు, ఈ కవిత్వంలో, వాక్యాల్లో, పదాల్లో నిజాయితీగా తనని వెదుక్కొవటం మొదలుపెట్టినపుడు రెండు, మూడు కవితలు పూర్తయేసరికి ప్రశాంతదు:ఖంలోకి, మౌనంలోకి, ధ్యానంలోకి నడిపించే కవిత్వం.

ఈ కవిత్వం అందరూ చదవగలిగే కవిత్వమూ కాదు. ప్రపంచజ్వరాన్ని సంతోషంతోనో, బాధతోనో, గాయాలతోనో, విజయాలతోనో జీవితం నిండా అనుభవించి, ఇదంతా ఎంత సారహీనమో, అర్థరహితమో గ్రహించి, ఇక ఎటు నడవాలో తెలియక నిలబడిన, ఒక పక్వ మానసిక స్థితినుండి తెరిచి చూడవలసిన కవిత్వం. తనలోపలి లోతైన, నాణ్యమైన చీకటిలోకి వెన్నెల్లా, నక్షత్రాల్లా ఒంపుకోవలసిన కవిత్వం.

ఒకే ఒక్క మాటలో, ఊహాజనితమైన నీ నుండి నిజమైన నీలోకి మెల్లగా మొదటి అడుగులు వేయించే దయగల తల్లి వంటిది ఈ కవిత్వం.

ఈ కవిత్వ సంపుటి లభించే చోట్లు:

వాసిరెడ్డి పబ్లికేషన్స్, హైదరాబాద్

నవోదయ బుక్ హౌస్, కాచిగూడ, హైదరాబాద్

ప్రజాశక్తి, విశాలాంధ్ర, నవోదయ బుక్ షాప్స్, విజయవాడ

ఈ పుస్తకం:  కినిగే.కాం 

పాత పసిడి ~ సాక్షి

http://epaper.sakshi.com/apnews/Hyderabad-Main_Edition/07062015/13

బివివి ప్రసాద్ హైకూలు డౌన్లోడ్ కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి.

http://www.newaavakaaya.com/Short-Stories-Poetry-Essays/ebooks-bvvprasad-haiku.html

ఆన్ లైన్ లో చదవటానికి ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి: 

http://bvvprasad.blogspot.in/2014/08/blog-post_9.html

అసమాన్వి

ఆమె నాకు కవిత్వం
రాయిలాంటి జీవితంలో కోమలత్వం చూపుతోన్న శిల్పం
 
దయనీ, సౌకుమార్యాన్నీ, పసిదనపు ఆశ్చర్యాలనీ వెదజల్లే రసమయలోకం
ఉదయాస్తమయాకాశాల్లో  సూర్యుడు వెదజల్లే ఊహల్లోపలి ప్రపంచం
వెన్నెల కాయటం, రుతువులు మారటం, కాలం మృదువుగా కరిగిపోవటం

ఆమెని దర్శించాను పలుమార్లు
పూలు దయగా పూయటంలో, వికసించటంలో,
రేపటి పూలకి దయగా చోటువిడవటంలో

ఆమె ఆకాశమనీ, నేను దానిలో రాత్రిభాగాన్ననీ
ఎప్పటికైనా నేనూ ఆమెవలే పూర్ణవలయం కావాలనీ
సంతృప్తిలోకీ, క్షమలోకీ, సంతోషంలోకీ మేలుకోవాలనీ

ఎప్పటికైనా ఆమె మాత్రమే
ఆమెతో నిండిన మానవులు మాత్రమే లోకాన్ని నడిపించాలనీ
బలప్రదర్శనలతో విసిగివున్న ప్రపంచాన్ని
ఆమెలాంటి ప్రేమతో నింపాలనీ కలగంటాను
. . .
ఈ కవిత్వం రాస్తున్నది ఎవరు
నా లోపలి ఆమె మాత్రమే కదా..

3.3.2013 మధ్యాహ్నం 12.23

పిలుపు

ఎప్పుడైనా, ఏ పనిలోనున్నా
అంతకన్నా అపురూపమైనదొకటి నీలోంచి నిన్ను పిలుస్తూవుంటుంది

పూలరేకులకన్నా సుతారమైన శూన్యమొకటి
సీతాకోకపై ఊగే రంగులకన్నా కోమలమైన ఖాళీ మెలకువ ఒకటి
తల్లికి పసిపాప నవ్వు స్మృతిలో నిలిచినట్టు నీలోపలి నేపధ్యమై చలిస్తూవుంటుంది

ఆకలితో కనలే కళ్ళలోని, స్పర్శలోని దైన్యంకన్నా మృదువుగా
నీలోపలి దయాగుణాన్ని తడుముతూ వుంటుంది

ఎప్పుడైనా, ఏ పనిలో వున్నా
లోలోపలి నిర్మలమైన లోకం ఒకటి
ఆట చాలించి రమ్మని గుమ్మంలోని తల్లిలా
దయగా, విసుగన్నది లేకుండా ప్రతిక్షణమూ నిన్ను తలుస్తూవుంటుంది

2.3.2015

ఒంటరితనంలోకి..

అందరూ ఉన్నట్లే వుంటుంది, అకస్మాత్తుగా ఒంటరితనం పరుచుకొంటుంది
డాబామీది పావురాయి రెక్కల్నీ, కువకువల్నీ, నీడనీ వెంటపెట్టుకొని ఎగిరిపోతుంది
పావురాయి ప్రపంచం ఖాళీ అయినచోట శూన్యం సుడితిరుగుతూ తనలోనికి లాగేస్తుంది
లోకం ఎప్పట్లా మరోసారి దు:ఖమయమై కనిపిస్తుంది

నీతో ఏంపని చెట్లకీ, పిట్టలకీ, వాటిపై అలుపెరుగక ఎగిరే ఆకాశానికీ,
మనుషుల నీడలకీ, గోడలకీ, తలక్రిందుల తెలివికీ అనిపిస్తుంది

శుభ్రమైన శ్వాసలా బ్రతకాలని తలుస్తూనే 
కాలంకాని కాలంలోకి తొందరపడి జారిపడిన
పురా స్వప్నస్మృతి ఒకటి, దు:ఖపువాగులో గులకరాయై మెరుస్తుంది

ఇక్కడందరూ వున్నట్లుంటుంది, వెచ్చగా కప్పినట్లుంటుంది
ఎవరిలోనికి తేమచూపును పంపినా, 
వేసవిగాడ్పు వినా, పచ్చని ఆకైనా ఎగిరిన జాడలుండవు
. . .
దట్టమైన పొగమంచులా కమ్ముకొంటోంది ఒంటరితనం
అగాధమైన నిశ్శబ్దంలోకి అన్వేషణ తెరచాపయెత్తి ఎలా ప్రయాణించాలో
ఇప్పుడెవరు చెబుతారు..

21.8.2012

సంకేతాలు

గర్భంలో ప్రశ్నార్ధకంలా జీవం నింపుకొంటాము
భూగోళం బిందువుపై ఆశ్చర్యార్ధకమై జీవిస్తాము
జవాబునిచ్చే వాక్యంలా మేనువాల్చి మరణిస్తాము

ప్రశ్న జీవం నింపుతుంది
ఆశ్చర్యం జీవింపచేస్తుంది
జవాబు మృత్యువవుతుంది

మృత్యువంటే ఏమిటనే ప్రశ్న
జవాబు తరువాత మిగిలే ఖాళీకాగితంలా
ఎప్పుడూ ఆశ్చర్యపరుస్తుంది

13.04.2013

పేర్లు

అందమైన దృశ్యమొకటి మేకుకి తగిలించినట్టు
కవిత రాసాక ఒక పేరుకి తగిలించటం అలవాటు

పేర్లెపుడూ ఎందుకో ఆకర్షించవు
తరచూ చూసే మనిషైనా పేరు గుర్తురాక
లోపలి మైదానంలో తడుముకొంటూ తిరుగుతుంటావు

జీవించటంకన్నా, పేరు తెచ్చుకోవటం ముఖ్యం గనుక  
పేర్లని గుర్తుంచుకొనే ప్రపంచంలో నువ్వొక వింతమనిషివి
ఒక మనిషి ఎలా నవ్వుతాడో, స్పందిస్తాడో గుర్తున్నట్టు అతని పేరు గుర్తుండదు

మనిషినొక పేరుగా, జాతిగా, జెండాగా గుర్తుంచుకొనే రోజుల్లో నిలబడి
ప్రతి మనిషీ తనదైన వెలుగునీడల చిత్రమనీ
భూమ్మీద అతనిలాంటి అద్భుతం అతనేననీ అనాలనిపిస్తుంది

ఫలమెంత రసవంతమని కాక, ఎలా కనిపిస్తుందో ముఖ్యమనే కాలంలో
పేర్లూ, శబ్దాలూ విడిచి జీవితం లోలోపలికి దూకి చూడమనీ,
సముద్రమంత ప్రేమ నీకోసం ఎదురుచూస్తుందనీ చెప్పాలనిపిస్తుంది

ఒక కలయిక

గది బయటి అలికిడి ఎవరినో నీలో ప్రవేశపెడుతుంది
తలుపులు తెరిచి ఒక జీవితాన్ని ఆహ్వానిస్తావు
ఒక మనిషి, ఆయనతో కొంత కాంతి, కొన్ని రంగులూ, నీడలూ
ఆయనలో కొన్ని శబ్దాలు, వాటిలోపల అగాధమైన నిశ్శబ్దం

ఒకరినొకరు చూస్తారు
రెండు మూలాల నుండి, అనంతయాత్రల నుండి,
రెండు దహనక్రియల నుండి,
పూవులా వికసించే, ముకుళించే చూపులతో ఒకరినొకరు తాకుతారు

మాటలేవో చెబుతాయి, మౌనమేదో వింటుంది, అలలు ఉపశమిస్తాయి
ముసురుకొనే నిశ్శబ్దంలో దేనికోసమో వెదుక్కొంటూ చూపులు విడివడతాయి

రెండు పాలపుంతలు కలిసినట్టు రెండు జీవితాలు కలుస్తాయి
మరొక కృష్ణబిలంలాంటి వియోగం ప్రాప్తిస్తుంది
ఇదంతా ఏమిటని మరొకసారి ఆశ్చర్యపోతారు ఎవరో..

5.12.2014 

నివాళి

నువ్వు వచ్చావని గుర్తుపట్టినట్టు తలవూపింది ఆమె
ఈ లోకంలో చివరి నిముషాలలో చివరి విశ్రాంతిలో వుంది
ఏయే నవ్వుల వెనుక ఏయే విషాదాల్ని దాచవచ్చో
ఆమె ముఖంలో పలుమార్లు దర్శించావు జీవితం పొడవునా

ఆమె ఎంత అమాయకురాలో
ఆమెని గాయపరిచిన ఎవరెవరు ఎంత అమాయకులో
అందరినీ గాయపరుస్తున్న జీవితమెంత అమాయకమో
కాలం కన్నీటినదిపై నీ పడవప్రయాణంలో తెలుసుకొంటూనే వున్నావు  

రాత్రి ఒక నిశ్శబ్ద, ఏకాంత సమయంవెంట ఆమె స్వేచ్ఛపొందింది
పెళుసుబారిన జీవితాన్ని చిట్లించుకొని పక్షిలా ఎగిరిపోయింది

ఏమమ్మా, జీవితమంటే ఏమిటి, మృత్యువంటే ఏమిటి
జలజలా రాలుతున్న ఈ కన్నీళ్ళకి అర్థమేమిటి

(ఒక సమీపబంధువు స్మృతిలో)

5.10.2012

ఇతను

మానుషప్రపంచం మరీ అంత భయావహమైంది కాదని 
నీ కలలోని భూతమే నిన్ను మ్రింగబోయినట్లు
నువ్వు విలువిస్తే బ్రతికే సమూహం నిన్ను కమ్ముకొంటుందని 
సమూహాన్ని చెరిపేస్తూ నిన్ను గుర్తుచేయాలనే ఇతను మాట్లాడుతున్నాడు

నీదైన ఆకాశం కిందికి, సూర్యకాంతిలోకి, నీవైన గాలితెరల్లోకి, శ్వాసల్లోకి,
నీ చుట్టూ వాలుతూ, మాయమౌతున్న వెలుగునీడల రహస్యలిపుల్లోకి
నీవి కాని రణగొణధ్వనుల్లోంచి రహస్యంగా పిలుస్తున్న నీవైన నిశ్శబ్దాల్లోకి
నీ చూపు మళ్ళించాలని కొన్ని మాటలు ఎంచుకొని 
వాటిని సుతారంగా చెరుపుతూ నీ మౌనాన్ని నీకు పరిచయం చేస్తున్నాడు

ఏదో ఉందని తెలియటానికి నీలో ముందుగా మరేదో ఉండాల్సినట్లే
ఏదీ లేదని తెలియటానికి నీలో కాస్త ఖాళీ ఉంటే చాలునని
ఖాళీ ఉన్నచోటల్లా నదినిండినట్టు జీవితం నిండుతుందని

ఎప్పుడూ పాతదైన నిద్రలోంచి, ఎప్పటికీ కొత్తదైన మెలకువలోకి
మెలకువలాంటి పూలలోకి, గాలిలోకి, మౌనంలోకి, కాంతిలోకి
జీవితం పంపిన దూతలా పిలుస్తున్నాడు

కిటికీలోంచి చెట్లు

పనులన్నీ ప్రోగుపడి ఏంచేయాలో తోచని ఉక్కపోతలో 
ఉన్నట్లుండి, ఎన్నడూ తెరవని కిటికీ తెరిస్తే 
ఆకుపచ్చని చెట్లగుంపు బడిపిల్లల్లా కుదురుగా కళ్ళముందు వాలింది 

ఏమంత తొందర లోకమంతా తిరగాలని 
ఉత్సాహం చూసిందంతా అనుభవించాలని
ప్రతిక్షణమూ పవిత్రంగా వెలుగుతోందని
ప్రతిస్థలమూ స్వంత ఇల్లై పిలుస్తోందని గ్రహిస్తే 
ఇలా అల్లల్లాడవని, వెళ్ళే ప్రతి గాలికెరటాన్నీ 
ఆకుల అరచేతుల్తో లాలనగా నిమురుతూ చెబుతున్నాయి చెట్లు   

చెట్లని చూసినపుడల్లా నెమ్మది, మరికాస్త నెమ్మది అని 
నీతో కూడా చెబుతున్నట్లనిపిస్తుంది 
మీలా ఉండే వీలులేదు, చాలా పనివుంది మరి అనుకొంటూ
వడివడిగా నడుస్తావు జీవితమంతా 

కడపటి క్షణాల్లో చేయగలిగిందింకేమీ కానరాక 
మూసివున్న కిటికీ మరోమారు తెరిచినపుడు 
ఆకుపచ్చని జీవనగీతాన్ని అతిశాంతంగా ఆలపిస్తూ కనిపిస్తాయి

జీవితమంతా చేసిన పనులన్నీ కలిపి 
ఒక్క ఆకుపచ్చని ఆనందమైనా కాలేదనీ
మాటలన్నీ ఓ పసుపుపచ్చని పూవుగానైనా వికసించలేదనీ గ్రహిస్తావు 

అప్పుడా చెట్లు, 
నిదురనుండి మెలకువలోకి జారినంత సుతారంగా వీచే 
చిరుగాలి కెరటమొకటి విసురుతూ 
స్నేహితుడా, ఇపుడైనా కాస్త నెమ్మది
వెళ్ళిపోయేటపుడైనా ఈ పూవులా రాలగలవేమో చూడు అంటాయి


19.10.2014 మధ్యాహ్నం 12.04  

నువ్వే ఇన్ని అయ్యావని..

నీ ప్రాణం కన్నా ఎక్కువని దు:ఖపడే స్త్రీ కూడా
నీ బలమైన ఊహ తప్ప నువ్వు కాలేవు
 
సాలెపురుగు తనలోంచి సృజించిన గూడులా 
ఆమె చుట్టూ నీలోంచి ఒక ఊహ అల్లుతావు 
నీ ఊహలా ఉండాలని ఆమెని నిర్బంధించటం మినహా
నీ ఊహపై మేనువాల్చి విశ్రాంతి కోరుకోవటం మినహా 
నీకు నిజంగా ప్రేమంటే తెలియదు 

శ్వాసల కెరటాల్లో పడిలేస్తూ జీవించే నువ్వు
కాస్త విశ్రాంతి కోరుకోవటం సహజమే కానీ
దానికోసం అలలనుండి ఉప్పెనల్లోకి దూకటమే ఆలోచించాలి

ఒకనాడు ప్రాణం కన్నా ఎక్కువైన ఊహలన్నీ
కొన్ని సూర్యాస్తమయాల తరువాత నీ ప్రాణానికి దూరంగా చరిస్తాయి 
ఒక కొత్త సూర్యోదయంలో మరలా నీకు నువ్వే మిగులుతావు 

గుర్తుందా.. రాత్రులు నల్లనిక్షేత్రంలో చల్లిన కాంతిబీజాలూ 
దినాంతాన సూర్యహస్తాలు ఆకాశపుకొనల అల్లిన స్వర్ణకాంతీ
ఓ సీతాకోక రెక్కల నిశ్శబ్దమూ, చిన్నిపూవుపై నీరెండ మునివ్రేళ్ళ సవ్వడీ
ఇలానే నీ ప్రాణాన్ని తమలోకి ఒంపుకొని నిన్ను ఖాళీ చెయ్యాలని చూసాయి 

కానీ, ఉద్వేగాలు సృజించిన ఊహలన్నీ 
నేలవాలిన ఆకాశంవంటి పొగమంచై కరిగిపోయాక
పూలరేకులపై నీటిబిందువుల చారికలా నీకు నువ్వే మిగిలావు

పోయేవన్నీపోగా మిగిలేదేమిటనే గణితం సరిగా అర్థమైనపుడు
అంకెలన్నీ సున్నాలోకి మరలిపోయినట్లు 
పోగొట్టుకొన్న ప్రాణాలన్నీ నీలోకే తిరిగి చేరతాయి 

నువ్వే ఇన్ని అయ్యావని, 
అయినా నువ్వు నువ్వుగానే మిగిలావనీ స్పష్టంగా తెలిసినపుడు
నువ్వు నీలోనే వాలుతావు.
నిర్మల స్ఫటికంవంటి విశ్రాంతి పొందుతావు


___________________________
ప్రచురణ: ఆంధ్రజ్యోతి వివిధ  9.3.2015

ఒక పలకరింపు తరువాత

ఎవరో నిన్ను పలకరిస్తే బదులిస్తావు
తరువాత ఏమన్నా చెబుతారని చూస్తావా, ఏ మాటా అటునుండి రాదు
నీ ఎదురుచూపు వంతెనపై ఎవరూ నడిచిరారు
నీకూ, తనకీ మధ్యనున్న ఖాళీని చూస్తావు అప్పుడు

మనుషులందుకే వస్తారు, సందర్భాలందుకే వస్తాయి
నీతో నువ్వుండిపోయినప్పుడు, నీలో నువ్వే ఇరుక్కున్నపుడు
నీలోంచి నిన్ను బయటికి లాగేందుకూ,
వాళ్ళలోంచి వాళ్ళు బయటపడేందుకూ వస్తారు

ఒక మాటని వెళ్ళిపోయాక, ఒక సందర్భం గడిచిపోయాక
నీ చుట్టూ వున్న ఖాళీ నిన్ను పలకరిస్తుంది, హత్తుకొంటుంది

ఖాళీ మైదానంలో తిరుగుతూ రంగురంగుల గాలిపటాలు ఎగరేస్తావో
నీకు నువ్వే సాంద్రమౌతూ, భారమౌతూ నీలో నువ్వు ఇరుక్కుంటావో
ఇసుకతిన్నె ఆకాశాన్ని ప్రోగుచేసి ఇంద్రధనువు గూడుకట్టీ, చెదరగొట్టీ
పకపకా నవ్వుతావో నీ ఇష్టం  

ఒక పలకరింపు చాలు, ఒక పిట్టకూత చాలు
ఒక వానచినుకో, పచ్చనాకో చాలు నీనుండి నువ్వు విముక్తి పొందటానికి

నీలోని పసివాడిని ఇప్పటికీ నమ్మగలిగితే
నీ చుట్టూ ఉన్న కాస్త ఖాళీ చాలు
జీవితమొక పరిహాసంలా గడిపి వెళ్ళిపోవటానికి

ఈ శీతాకాలపు ఉదయం

           ఈ శీతాకాలపు ఉదయం. రాత్రంతా మంచుముక్కలా బిగుసుకొన్న ఆకాశంలో కదల్లేని నక్షత్రాలు వెండితెరల కాంతిలోంచి జారుకొంటూ గడ్డిపరకలపై కన్నుతెరిచాయి. ఇక చాలనుకొంటూ కాంతిబాజా మ్రోగిస్తూ కనిపించనిచోటికి నిన్ను పిలుస్తూ మాయమయ్యాయి. ఈ ఉదయం తొడుక్కొన్న చలివస్త్రంలోంచి చెట్లు చల్లని పచ్చసిరాతో జీవితం కాగితమ్మీద కొత్తసంతకాలు చేస్తున్నాయి. మనుషులు సరే. ఎప్పట్లానే ప్రాణాన్ని పట్టుకోమంటే దేహాన్ని తాకుతూ, ఇంత బంగారుకాంతికీ రవంతైనా కరగని ఇనుపస్పందనలతో, మోసపోయామని తుప్పుపట్టిన పాటనే మ్రోగిస్తుంటారు. నువ్వూ అంతే. ఓ గాలితెర అన్నీ వదలి రమ్మన్నా వినకుండా, భాష వృధా అనుకొంటూనే, దానికి తొడిగిన లిపిని విప్పుతూ, మడతలు పెడుతూ నీదికాని ఆట మళ్ళీ మొదలుపెడతావు.

మళ్ళీ ఒక విరామం. దాన్లోకి బట్టల్లేకుండా దూకాలని తెలిసికూడా, జ్ఞానంతో మసకబారిన కళ్ళనైనా తుడుచుకోకుండా  మునుగుతావు. రంగుల్లేని విరామం నీ రంగుల్ని ఒప్పుకోదు. నిన్ను ఒప్పుకోని విరామాన్ని నువ్వూ ఒప్పుకోవు. నీకింకా చాత కాలేదు, నదిలోకి నీ నీడని విడిచి దూకటమెలానో. మరోసారెపుడైనా ప్రయత్నించు నీడలేకుండా నడవటానికి. నువ్వు బాధకాదు, నీ నీడ బాధ. నీకు తెలియకపోయినా పోయేదిలేదు. నీ నీడకి తెలిసీ ఉపయోగం లేదు. 
 
తెలీదు. మళ్ళీ విరామమో, కాదో. ఇప్పటికి చాలు. అలా వీధిలోకి వెళ్ళి, తెల్లని ఎండలో సంచరించే రంగురంగుల చీకట్ల ధూళి చల్లుకురావాలి. మరి బ్రతకాలి అందర్లో ఒకడిలా. అందర్లానే అయిష్టంగానో, ఇష్టంగానో అర్థంకాకుండానే. 

ఏ దైవమో విడిచిన బాణంలా ముందుకు దూసుకుపోతుంది కాలం. ముందు వెనుకలుగా మార్చుకొంటున్న వాక్యాల్లోంచి కూడా కాలం ముందుకు వెళ్ళిపోతుంది. చూసినవేవీ గుర్తుండవు. గుర్తుండేలా చూడాల్సినవీ లేవు. స్మృతి కన్నా మరపు సుఖం. రాసిన రాతల కన్నా అవి శయనించిన తెల్లకాగితం ఎక్కువ చెబుతుంది. చూసినవి మరిచిపోవద్దు, చూసేవాడిని మర్చిపోతే చాలు. పదాల నెందుకూ, వాటిలో నింపిన అర్థాల నెందుకూ, మరిచిపోతే చాలు మాట్లాడేవాడిని. 

ఆకాశపు నగారా అదేపనిగా మ్రోగిస్తో చెబుతోంది జీవితం. నీ అంతట నువ్వు బ్రతకనపుడు, బ్రతుకు నిన్ను బ్రతికించుకొంటుంది. ఎందుకూ బ్రతకాలనుకోవటం, చావాలనుకోవటం. పుట్టి, పోవుటలు నాటకము, నట్టనడిమి ఈ చూపొక్కటి నిజము. ఇటునించి అటు వెళ్లినపుడు అశ్వత్థవృక్షం అర్థమవుతుంది. 

మరి వెళ్ళిరానా అన్నావు ఆరోజు. ఆ మాట కోసమే ఎదురుచూస్తుందన్న నిజాన్ని మర్యాదగా బయటికి రానివ్వకుండా, సరే మరి అంది. భూమ్మీద వేల జీర్ణపత్రాలు రాల్చినవాడివి, సరే లోలోపల అప్పటికే మూసుకొన్న తలుపుల్ని గుర్తుపట్టి కూడా ఏమీ తెలియనంత ప్రశాంతంగా బయటికి నడిచావు. నీడల లిపి తెలుసు గనుక ప్రేమ నుండి లభించిన స్వేచ్ఛని ఇట్టే పోల్చుకొన్నావు. ఇంటి క్రీనీడలో ఆమె నీడ చిక్కగా కరిగిపోయింది. ఆమె హృదయంలోంచి బయటకు వచ్చాక ఆకాశం మరింత నిర్మలంగా కనిపించింది.       

ఇంత దు:ఖం ఎలా మోయనంటావు బరువు కనబడనీయని తేలికైన మాటల్లోకి తడుముకొంటూ. మోసేవాణ్ణి దించేస్తే, జీవితం మోసుకొంటుంది, నీకేం పని అని ఆ జెన్‌ సాధువు. అతను లేకపోతే నా జీవితం బోసిపోతుంది మరి అంటావు. అదీ సంగతి అని నవ్వుతూ నువ్వొదలని మాటల్నీ, నీడల్నీ నీకు విడిచి నిర్లక్ష్యాన్ని భుజాని కెత్తుకొని నీటిమీద నడుస్తూ వెళ్ళిపోతాడు. బరువుగా ఉండటమే బ్రతకటమని నమ్ముతాం గనుక, తేలికైన జీవితం తెలియకుండానే వ్రేళ్ళ సందుల్లోంచి జారిపోతుంది. 
. . .
కాలం మరికొంత వెన్నలానో, వెన్నెల్లానో, కొవ్వులానో కరిగాక నువ్వూ, నేనూ, నిందలూ ఎవరిదారిన వాళ్లం వెళ్లిపోదాం. కాలం లేనిచోట నిలిచే విద్య తెలియలేదు గనుక, మరోసారెపుడైనా మళ్ళీ కలుద్దాం కొత్త పాతమొహాలతో. అప్పటి శీతాకాలపు ఉదయంలోంచి కూడా దేవుడేం చెప్పేదీ వినబడకుండా శబ్దాలతో మనని వెచ్చగా కప్పుకొందాం, అచ్చం ఇలానే. ఇంతకు ముందులానే.

___________________
ప్రచురణ: వాకిలి ఫిబ్రవరి 2014

సూర్యదేవుని..

సూర్యదేవుని దివ్యరథం దక్షిణ పొలిమేరల్లో ఆగింది
ఏడురంగుల గుర్రాలు ఉత్తరానికి చూస్తున్నాయి  

తండ్రీ, ఎందుకు దిశ మార్చి వెనుకవైపు తిరిగావంటాడు కవి
కాంతిలా ముందుకు చూసే క్రాంతదర్శి కవి 
కాంతిని ప్రసరించే సూర్యుడతని ఆత్మకు తండ్రి

కుమారా, ఇది భగవంతుని నిర్ణయం
సృష్టి సమస్తం ఆయన స్వప్నం
దక్షిణదిశగా స్వప్నం విస్తరిస్తూ వుంది 
ఆయన ఉత్తరాన విశ్రాంతిగా గమనిస్తున్నారు

నన్ను దక్షిణానికి అనుసరించేవారు
లోకం నిజమనే సరదాతో కాలంలో మునిగితేలుతుంటారు
ఇదేం బాగా లేదు, దైవానికి దూరమయే ఈ ఈతకు తుదిలేదని 
ఉక్కిరిబిక్కిరితో దు:ఖపడేవారు నాతో ఉత్తరానికి నడుస్తారు
ఈ లీలని కలగంటున్న ఆయన్ని చేరుకొంటారు 

ఆకాశంలో నేనూ, భూమ్మీద నువ్వూ
పరమాత్ముని అంతరంగం ముందుగా గ్రహిస్తాము 
ప్రజాపతులమై వారికి మరచిన దారి చూపిస్తాము 
సృష్టిని పసిబిడ్డలా ఎగరేసి పట్టుకొనే తండ్రి ఆజ్ఞ శిరసావహిస్తాము

సూర్యదేవుని దివ్యరథం మకరరాశిలోకి వేగం పుంజుకొంది
రంగురంగుల అక్షరాలను పలికి 
కవి భగవంతునివంటి మౌనంలో కరిగిపోయాడు

కవిత్వం చదివేటపుడు

కవిత్వం చదవబోతున్నపుడైనా నీలో మెత్తదనం ఉండాలి
వెలితిగా వున్న ఆకాశంనిండా 
మెలమెల్లగా విస్తరిస్తున్న మేఘంలాంటి దిగులుండాలి
అక్షరాలపై సంచరించే చూపు వెనుక 
ఒక వర్షం కురిసేందుకు సిద్ధంగావుండాలి

కవిత్వాన్ని సమీపిస్తున్నపుడైనా
వానకాలువలో పరుగెత్తే కాగితం పడవలో ప్రయాణిస్తూ
సుదూరదేశాల మంత్రనగరుల్ని చేరుకొనే
అమాయకత్వం నీలో మేలుకోవాలి

కవి ఏమీ చెయ్యడు 
కన్నీటిలోకో, తెలియనిలోకాలపై బెంగపుట్టించే సౌందర్యంలోకో 
తను చూసిన దారిలోకి ఆహ్వానించటం మినహా
కవి నిన్ను పిలిచినపుడైనా
మగతనిదురలోంచి జీవించటంలోకి చకచకా నడిచివెళ్ళాలి

నిజానికి, కవిత్వాన్ని సమీపించినపుడైనా
మనందరి ఏకైక హృదయాన్ని సమీపించే రహస్యం గురించి  
నీకు నీదైన ఎరుక వుండాలి

_______________________
ప్రచురణ: వాకిలి.కాం  జనవరి 2014