మూగవాడు తిన్న పంచదార ఈ సృష్టి, కవులు తన గురించి మాట్లాడకపోతే. కవి పలకటం మొదలు పెట్టినపుడు, లోకానికి, అప్పుడు సంతోషం, తన తరఫున ఒక గొంతు విచ్చుకుందని, తనకొక ప్రతినిధి దొరికాడని.
కానీ, కవి చాలా సార్లూ తన గురించే మాట్లాడతాడు. అలా మాట్లాడినా సృష్టికి అది తన గురించి లాగే వినిపిస్తుంది.
అలా తనను కవి చిరంజీవి చేస్తాడనే ఆనందం.
మరి కవి? అతని కవిత?
అమృతం కురిసిన ఆ రాత్రి , అందరూ నిద్రపోతున్నప్పుడు తను అమరుడనయ్యానని ప్రకటించాడు తిలక్.
నిజానికి ఒక ‘వాన కురిసిన రాత్రి’ కదా, తను తప్ప మరెవ్వరూ, ఎక్కడా లేని ఆ నాటి రాత్రి కదా, అతని చేతన పూర్తిగా మేలుకుని ‘విరహిణి కన్నులా, ఎర్రనై , ఏకాంత సరసున కలువ వంటి దీపశిఖ’ యై మేలుకున్నది, ఇక్కడి నుంచే అమరలోకాలను కూడా వెలిగించింది.
‘సృష్టి’ కవికి తెలుసు తనకు ఒక్క వాన చాలని. అమృతం అక్కరలేదు, అమరత్వం కాదు ఇతని కోరిక. విలీనం ఈ కవి వాంఛ.
‘వాన కురిసిన రాత్రి’ తనను కేవలం ఒళ్ళు తడిపి, ఒక చిన్న నీళ్ళ గుంట చేసి ఇచ్చి, దాంట్లోకి కాగితం పడవ చేసి వదులు అని చెప్పే పిల్లవాన కురవవద్దు తనకు.
వర్షం తనకు ప్రళయపరిమాణంలో కురవాలి. “నను అది కాగితం పడవ చేసి లాక్కుపోవాలి”. “నోవా పడవకు దొరకకుండా” కొట్టుకుపోవాలి ఆ వర్షంలో అని కోరుకుంటున్నాడు.
పునః పునః పుట్టుచావులకు తనను దొరకనీయకుండా మహాప్రళయంలోకి లయం చేసే వర్షం కావాలి.
ఇదేమి కోరిక!
కవి అయినా కాకపోయినా, ఆలోచించే మనిషిగా పుట్టిన ప్రతివాడికీ, ప్రపంచం కావాలి…ప్రపంచం వద్దూ.
రెండూ బలమైన ఆశలే. మధ్యనున్న తలుపు రెక్క తీసి తనదైన గది లోంచి గవాక్షం ఉన్న పెద్ద నడిఇంట్లోకి తను వెళ్ళివచ్చినంత సులువుగా తను ఆ రెండు స్థితులలోకి వెళ్ళివస్తుండాలనుకుంటాడు. కానీ, ఈ తలుపును యథేచ్ఛగా వేసీ, తీస్తుండే విద్య అంత సులభంగా అబ్బేది కాదే.
సృష్టి ఏర్పడినప్పటినుంచీ దీనికి అవతల ఏముందా అని కుతూహల పడేవారు తక్కువ లేరు.
దీన్ని మించి అవతల మరేం లేదు, భయం లేదు మీకు అనేవారూ ఎక్కువే ఉన్నారు. ఈ రెండుమాటల సమన్వయాన్ని కవిత్వం ద్వారా సాధించటం ఒక వ్యాపకం.
కవిది ఎప్పుడూ ఒక అందమైన అసంబద్ధ ఊహ. అయినా దాన్ని శాస్త్రబద్ధంగా క్షుణ్ణంగా అల్లుతాడు.
సత్యమూ స్వప్నమూ చెరొక పోగు తన నేతలో. వెలి చూపు కొంత, అంతర్దృష్టి మరింత.
సుకవి బాహ్యాన్ని చూస్తూ తననూ, అంతర్దృష్టితో ప్రపంచాన్నీ అనుభవంలోకి తెచ్చుకుంటాడు.
కవిత్వం లోది తన వ్యక్తీకరణమా? దాని నుంచి విముక్తా?
రెండూ!
మొదటి టాస్క్ గా ఈ కవి, సృష్టి ఎలా వచ్చింది అని ఒక పిల్లవాడు అడిగిన ప్రశ్నకు తల్లిలా జవాబు చెప్తాడు. దేన్నైనా సూక్ష్మం చేసి తేటగా చెప్పగలది తల్లి గాక మరెవరు! వస్తువు పనిచేసే తీరు తెలియాలంటే దాని నిర్మాణ రహస్యం తెలిసుండాలి ముందు-
కొన్ని రంగులు వంపు, గీతలు గీయ్, కదిలించు వాటిని కాస్త, చివరగా నీకు తెలిసిన ఉద్వేగాలు కలుపు, అంతే! కొండలూ నదులూ పగలూ రాత్రి ప్రేమా ద్వేషాలతో సమస్త లోకాలూ నీ తెల్లకాగితం మీదనే అంటాడు కవి బ్రహ్మ.
సృష్టికి ముందరి శూన్యాన్ని, కవితకు మునుపటి ఖాళీ కాగితాన్ని సిద్ధం చేయటమే కవి పని. కవి లయకారుడు.
అప్పుడు కవిత్వమో, తత్త్వమో తనే వచ్చి తనను రాసుకుంటుంది అంటుంది కవి చేతన.
ఆ ఖాళీ చేసుకోవటమే ఈ కవితలు.
ఇతను భగవాన్ రమణుల భక్తుడు.
సకలమూ తనలో నింపుకునేప్పుడు ఇతడు, అరుణాచలం లో చలాన్ని కూడా చూసినవాడు.
కొండ తండ్రిలానూ కనిపిస్తుంది - అరుణాచలం నీవు కాక మరేమిటి అనీ అంటుంది: “కొండంత అద్దంలో నీవే కనపడతావు”.
కల్తీలేని వైరాగ్యం, నిండు జీవన లాలస - ఈ రెండూ పరస్పర విరుద్ధాలు కావు ఒకే నాణేనికి ఇరు ముఖాలని తెలిసిన కవితలివి.
కల్పము, వికల్పము.
“పగలంతా గగనంలో చాప పరిచి నిద్రపోయిన పగటి ఎండ చాప చుట్టగానే తెల్లని చుక్కల నల్లనేల తళతళలాడుతుంది” పిల్లల కథ కోసం చేసిన కల్పనలా కనపడుతూన్న ఈమాట, పగటి వెలుగు ను నమ్మవద్దు, అది విశ్వరహస్యాలకు మనలను అంధులను చేస్తుంది అని హెచ్చరించే గంభీర ఉపనిషద్ స్వరం. మరో నిమిషం లో వల్లమాలిన గారాబం తో ముద్దు చేస్తాడు ఈ ప్రపంచపు రంగులను - “గునగనా నడుస్తూ ఆరిందాల్లా వస్తాయి రంగులు, అంతటినీ చక్కదిద్దే ఘనుల్లా.” ఈ రంగులే మరి “లోకం మీద నీ ఆశలు నిలిపేవి, ఆశల మీద ఈ లోకాన్ని నిలిపేవి.”
రాగము లోకాన్ని నిలబెడుతుంటుంది. దాన్ని విరాగము రద్దు చేస్తుంటుంది.
జ్ఞానికి రెండవది మాత్రం సమ్మతం. కవికి రెండూ ప్రియమే. ఆశ, దుఃఖం రెండిటి రుచీ తెలిసినవాడు.
“అస్తమయబింబం ఆకాశంలోకి విసిరే చివరి నారింజకాంతి లా ఎంత దుఃఖంలోనూ ఎక్కడో ఉండే ఆశ ఉంటుంది చూసావా!”
ఈ దుఃఖం కానీ ఆశ కానీ లౌకిక వస్తుపరమైనవేనా ! వాటికి అతీతమైన నిగూఢ సత్యాన్ని అధ్యయనంచేసేవారికి కూడా కళ్ళతడి తప్పదేమో.
ఆశ, కోరిక, లాలస తెగవు. తరువాత ఏమిటి అనేది ఆలోచించటమూ మానవు. అదే ఆ కళ్ళ తడి. అందుకే ప్రేమ.
“జీవితం ప్రియురాలి రూపంలో నన్నే చూసుకుని ఆశ్చర్యపోతూ ప్రేమిస్తున్నాను.”
వస్త్వేకత్వం! జీవితం, తనూ, ప్రేమా వేరు వేరు కాదు. ఈ మాటలను మేధ కు పరిమితం చేయక అనుభవానికి తెచ్చుకుంటున్న కవి సమయాలేమో ఇవి.
“జీవితం నీ ద్వారా తనని తాను కావలించుకోవాలని చూస్తోంది, విలువలనూ, భయాలను విప్పుకుని నగ్నంగా దూకగలవా ఇదే జీవితం అని గట్టిగా అనిపిస్తున్న ప్రేమలోకో, అందంలోకో, అనుకంపనలోకో? అడుగుతుంటారు నిన్ను లోపలి నుంచి.” క్షణక్షణం కఠినమైన అగ్నిపరీక్ష పెడ్తూ లోపల్నించి ఈ ప్రశ్నలు అడిగేవన్నీ గురువులే.
ప్రవర్తనలో విశృంఖలత్వమా! కాదు. నిజ తత్త్వానికి పడిన శృంఖలాలను విరగగొట్టటం.
“నీటి బుడగపై తిరుగాడే బొమ్మలాంటిది ఈ ప్రపంచం.”
కంటిపాప అనే నీటిబుడగ.
అది చూస్తుంటుంటేనే ఇవన్నీ ఉంటుంటాయి.
ఈ ఎఱుక వచ్చాక కూడా “నేల మీద నమ్మకం పోదు, ఆకాశం మీద నమ్మకం కలగదు. ఆకాశం ఇచ్చే సుఖంలో స్వేచ్ఛ లోని ఒంటరితనం అయిష్టం” అంటాడు. కారణం? “నేల మేల్కొలిపే కరుణ ఇష్టం.” “నేల దుఃఖదాయిని.”
ఇంతకన్నా క్లుప్తంగా మనిషిగా పుట్టడంలోని సార్ధకత ఏది చెప్పగలదు! నీ దుఃఖం నిను శోకం కాదు చేయవలసింది. తక్కిన లోకం కోసం కరుణగా మారు. కరుణ గా మారటానికే ఈ నేలకు వచ్చాడు మనిషి. కానినాడు నేల కు మరి వేరే ప్రయోజనం లేదు అని గట్టిగా నమ్మే కవి.
అందుకే ఈ జీవితం ఇష్టం.అది ఇచ్చే ఏ అనుభవమైనా ఇష్టమే.
అందులో నిండా మునిగీ అది తనను ముంచకుండా చేసుకున్నప్పుడే, “తేన త్యక్తేన భుంజీథాః”- అనే ఈశోపనిషద్ వాక్య సాయంతో సమస్తమూ చూడగలిగినప్పుడే, “ఊరికే జీవితమై” (అతని సృష్టేనా ఈమాట ?) ఉన్నప్పుడే చేయగల కవిత్వసృష్టి ఇది.
శాంతం లో మూగవాడు. సంతోషం లో వాచాలుడు. రెండూ ఉంటాయని చూడగలిగిన దుఃఖంలో కవౌతాడు.
ఆ కవిత్వం ఈ ‘సృష్టి’ అనే పుస్తకంలో ఉంది.
కావాలంటే 92472 53884 ను అడగండి.
నేను అలా అడిగే జీ పే చేసే తెప్పించుకున్నాను.
ఈ పుస్తకం గురించీ, కవీ గూర్చి వెనక కవర్ మీది రమణజీవి గారి మాటలు, వెనకమాటగా ఏ. గంగారెడ్డి గారి మాటలు విలువైనవి.
- పద్మజ సూరపరాజు
Many thanks to Padmaja Suraparaju garu for writing this!
