కవిత : కలల పిల్లలు

ఈ లోకం నచ్చకనో, చాలకనో

కొందరు కవులవుతారు,

కలలలోకీ, కళల లోకీ జారతారు

మామూలు మానవలోకానికేమి 

అన్నిటినీ కలుషితం చేస్తుంది

జ్ఞానాన్నీ, భక్తినీ, కళనీ, కరుణనీ

కొందరు పసివాళ్ళుంటారు

ఎదగటం ఇష్టం లేనివారు,

ఎదగటంలో ఏమీ లేదని

పసిదనంలోనే పసిగట్టినవాళ్ళు

వాళ్ళకి రంగురంగుల బొమ్మలిష్టం,

రంగురంగుల ఆటలిష్టం,

శబ్దాలిష్టం, పదాలిష్టం,

రంగుల్లోకి దుమికే, ఈదే 

ఊహలిష్టం, కళలు ఇష్టం

లోకం వల్ల వాళ్లకెంత దుఃఖమో చెప్పలేరు,

ఎంత రాపిడో, భయమో చెప్పుకోలేరు, 

వాళ్ళు తడుముకుంటారు

పీడకలలోని బిడ్డ అమ్మ కోసం తడుముకున్నట్టు

కరుణనీ, కళనీ, భక్తినీ, జ్ఞానాన్నీ

వాళ్ళెవరినీ చేరరు, చేరనివ్వరు,

లోకమంటుంది కదా వాళ్లకెంత గర్వం,

ఎంత ధిక్కారం, ఎంత నిరంకుశత్వం

పాపం, వాళ్ళకవేమీ తెలీదు

పసిదనంలోంచి బయటికి రావటానికి

జంకే వాళ్ళ నైర్మల్యం గురించి

లోకానికి కూడా, పాపం, ఏమీ తెలీదు

 

బివివి ప్రసాద్

ప్రచురణ : 9.6.2025 మెహఫిల్, మన తెలంగాణ 

కవిత : వాక్య ప్రవేశం

నీ వాక్యంతో 

సంభాషణ ఎటు మళ్ళిస్తావన్నది ముఖ్యం

తెరవబోయే లేదా మూసే ద్వారాలకి

మన చుట్టూ

నీడ, ఎండ లేదా చీకటి అలానే వుంటాయి 

మనమేం మాట్లాడబోతున్నామో చూస్తూ

జీవితం కూడా చూస్తూనే వుంటుంది

మన పదాలు 

ఎటు మలుపులు తిరుగుతాయోనని

వాటిని బట్టి 

జీవితం తన కాంతిని ప్రవేశపెట్టాలి మరి

వాక్యం అంత ముఖ్యం

వాక్యంతో ప్రవహించే ఉద్వేగం 

అంతకన్నా ముఖ్యం

దాని స్వచ్ఛత, తీవ్రత 

తనని కావలించుకొంటాయా

తన నుండి దూరం జరుపుతాయా అని

ఆతృతగా ఎదురుచూస్తుంది జీవితం

బిడ్డ బాగు కోసం కన్నకడుపు చూసినట్టు

నీ మౌనంతో 

సంభాషణ ఎలా ముగిస్తావన్నదీ ముఖ్యమే

అది చాతనైతే 

జీవితంలో ప్రవేశించటం ఎలానో 

నీకు తెలిసినట్టు

 

బివివి ప్రసాద్

ప్రచురణ : కవిసంధ్య మే - జూన్ 2025

కవిత : ఊరట

ఒక పిట్ట ఉత్తరాకాశపు అంచులో తేలి 

నీ మీదుగా లెక్కలేకుండా ఎగిరి

దక్షిణాకాశపు అంచులో మునిగినట్టు

ఈ లోకంలోకి ఒక కాలంలో తేలి

లోకం మీదుగా లెక్కలేకుండా ఎగిరి

ఒక కాలంలో మునిగిపోవటం కన్నా

ఇక్కడ బతికి, వెళ్ళటానికి

అర్థాలూ, పరమార్థాలూ ఏముంటాయి

ఇంత రంగుల ప్రపంచం, 

ఇన్ని వెలుగుచీకట్ల, మిలమిలల, 

దాగుడుమూతల ప్రపంచం కన్నా

ప్రాణం పెట్టి ప్రేమించాల్సిన అనుభవం ఏముంటుంది

ఊరికే పుడతాం

మంచులో జారిపడినట్టు,

నీటిలోకి అదాటున మునిగినట్టు,

కలలోనో, ఊహలోనో గాలిలోకి తేలినట్టు 

నీరెండవేళ తేయాకు తోటలో రికామీగా తిరిగినట్టు,

సౌందర్యవతి ముఖాన్ని చంద్రోదయానికి అర్పించినట్టు,

చేప గగనాన్ని పలకరించి నదిలో మునిగినట్టు,

భూమి సారం పూలరేకుల్లా విప్పారి 

మృదువుగా గాలిని తాకి సెలవు తీసుకున్నట్టు,

లోపలినుండి తటాలున చిరునవ్వు మెరిసి

జీవితమేమీ కారుమేఘం కాదులే 

భయపడకని హామీ ఇచ్చి మాయమైనట్టు

మన ప్రమేయం లేకుండా వచ్చినంత

తేలికగా వెళ్ళిపోతాం, ఏముంటుంది

లోపలున్న దిగులంతా 

ఈ శీతల గాలికి ఇచ్చి వేసి

రాత్రి గర్భంలోకి ముడుచుకుపోతే చాలు

అయితే తెల్లవారుతుంది, లేదూ, తెల్లవారదు

అంతకన్నా ఏముంటుంది

బివివి ప్రసాద్ 

ప్రచురణ : ఈమాట జూన్ 2025

కవిత : తయారుగా..

1

ఒకటే రోజులోకి కనులు తెరిచినా, మూసినా

మన పగళ్ళూ, రాత్రులూ ఒకటి కాదు

పగటి రంగులూ, చీకటి లోతులూ వేరువేరు

ఒక జీవితాన్ని జీవిస్తూ వెళతాం

మజిలీ వచ్చినవారు దిగిపోతారు

జీవితం కొనసాగుతుంది

నువు దిగిపోయే మనిషివి కావు,

కొనసాగే జీవితానివి అంటారు

సరిహద్దులు దాటిన కొందరు

2

నీకు నువు వేరే,

నిశ్శబ్దంలోంచి నిశ్శబ్దంలోకి ప్రయాణించే

నీదైన రాగానివి

నీకీ లోకం వేరే,

దీనిలోని బాధా, భయమూ, ఆకర్షణా వేరే

చాలా ఏడుస్తావు, భయపడతావు చాలా,

దిగులులోకి ముడుచుకుంటావు పలుమార్లు

కానీ, కాలం పన్నిన వల ఉంది చూడు 

నిన్ను బయట పడనీయదు, ఎగరనివ్వదు

లోకం ఎరవేసే సౌఖ్యాలన్నీ

పిల్లల ఆటల కన్నా అల్పమైనపుడు

జీవితం ఊపిరాడని అనుభవమని తోస్తుంది

బహుశా, అపుడు

పగలూ, రాత్రీ నీపై నుండి చెరిగిపోతాయి

నీటిపైన రాసింది చెరిగినట్టు,

మెలకువలో కల మునిగిపోయినట్టు 

3

ఓర్చుకో అనటం మినహా

వారైనా చెప్పగలిగింది ఏముంది

నీ ప్రియుని రహస్య భాషణ 

నువు మాత్రమే వినవలసి ఉంది

తయారుగా ఉన్నావా, లేదా

తనతో ఏకాంత సమాగమానికి

బివివి ప్రసాద్

8.10.24 11.40 రాత్రి

ప్రచురణ : ఈమాట మే 2025

కవిత : హృదయం నుండి..

1

జీవితానికి భయపడుతున్న బిడ్డకి

మార్దవంగా చెప్పావు

జీవితం అంతిమంగా దైవస్వరూపం

మరొకటి కాదు, ధైర్యంగా ఉండు 

ఈ నిముషానికి శరణాగతి చెందు 

నడవలేని బిడ్డని తల్లి ఎత్తుకున్నట్టు 

జీవితమే నిన్ను మోస్తుంది 

జీవితానుభవంలో ఖాళీ అనంతం

అనుభవాలు చీమల్లాంటివి

వాటిని చూస్తూ బెంగటిలవద్దు 

దుఃఖం, భయం శిక్షలు కావు, శిక్షణ

చేయవలసిన ఉదాత్త కార్యాలకీ

పొందదగిన ఉదాత్త అనుభవాలకీ 

చాలా మాటలు చెప్పాక, అడిగావు

ఉపయోగపడతాయా

ఆమె అంది.. ఏదో ఒకరోజు

2

ప్రేమ కావాలి

ఇదంతా ప్రేమ అనే మెలకువ కావాలి

ఇంతకన్నా అక్షరాలకి పనేముంది

లోతైన మెలకువ విత్తనం లాంటిది

నిశ్శబ్దంగా మొలకెత్తుతుంది

ఎండ పడే కాలానికి

నీడ నిచ్చే వృక్షమౌతుంది

3

జీవితం అందమైందో, కాదో

చెప్పగలవారు లేరు

ప్రపంచం నిజంగా ఉన్నదో, లేదో

తెలిసినవారు లేరు

కలలో ఉన్నవేళ 

ఇది కల సుమా అని

ఎవరు ఎవరికి తెలియజెబుతారు 

ఒక మాట పలకాలని తోచినపుడు

పదాల లోపలి 

నిశ్శబ్దాన్నంతా గుమ్మరించగలిగితే

పలికినా పలకనివాడివి

అర్థం కాకున్నా విన్నవాడివి 

4

బిడ్డని, 

మాటలతో తాకావా, హృదయంతోనా

మాటలదేముంది

హృదయం పనిచేస్తుంది

హృదయం మాత్రమే

బి వి వి ప్రసాద్

ప్రచురణ : వివిధ ఆంధ్రజ్యోతి 28.4.25

కవిత : ఇలా మొదలై..

జీవితం సంతోషంగా గడవాలి

విందు భోజనం ముగించినట్టు

తృప్తిగా ఇక్కడి నుండి వెళ్ళాలి

ఇంతకన్నా ఏముంటుంది 

పగలు ఉత్సవంలా గడవాలి

రాత్రి నిండారా నిద్రలోకి జారుకోవాలి

పక్షి రెక్కలపై నీరెండ ఎగిరినట్టు

చినుకుపై కాంతి పసిబిడ్డ నవ్వులా జారినట్టు

రోజు తేలికగా గడిస్తే చాలు

కాస్త నవ్వు మొహాలు

కాస్త ప్రేమించే, దయగల మనుషులు

ఎదురైనపుడు పలకరించినా, పలికినా చాలు

ఇంతకన్నా ఏముంటుంది జీవనానందమంటే

ఉభయ సంధ్యలలో పురివిప్పే ఆకాశం

పగలంతా కాంతి దీవెనలతో

రాత్రంతా నక్షత్రాల చల్లని చూపులతో 

కనిపెట్టుకుంటే చాలు

నిన్ను కాచుకొంటున్న తల్లి నేలని 

తండ్రిలా కావలించుకుంటే చాలు

గాలికి జీవుల తలల్లా ఊగే చెట్ల పచ్చదనమూ

జీవులకళ్ళలో నీలిగగనంలా ఊగే అమాయకత్వమూ

చల్లగా తారల గుంపుల్లా సాగే సెలయేళ్లు 

దివాస్వప్నాల్లా పరుగులెత్తే ఋతువులూ చాలు

ఇంతకన్నా ఏం కోరికలుంటాయి

ప్రాణిగా ఆకృతి దాల్చే పంచమహాభూతాలకి

వాటి వెనక దాగే అకారణ జీవనానందానికి

కానీ, చూసావా, 

నీ చిన్ని కలకు దూరంగా ఎక్కడో ఉంటావు

కారణమెవరో తెలీదు, కారణమే కారణమా తెలియదు

జీవితం ఉండాల్సినట్టు ఉండదు

నువు ఉన్నచోట ఉండలేవు

తెలిసిన ప్రశ్నల వెనక దాగిన

తెలియని జవాబుల్ని కనిపెట్టలేవు 

ఆనందంగా పుట్టి

దుఃఖంగానో, భయంగానో జీవించి

మరొక ప్రశ్నగా మరణిస్తావు

ఆ నక్షత్రాలు పూర్వులు విడిచిన ప్రశ్నలా

ఎవరు ఎవరికి చెప్పగలరు

బివివి ప్రసాద్ 

ప్రచురణ : కవితా ఏప్రిల్ 2025

కవిత : అద్వైతం

1

ఎంత స్వేచ్చగా, ఎంతగా హృదయం లోంచి..

ఇవే కదా మౌలిక ప్రశ్నలు అంటుంది ఆమె

అవునంటావు, చేతులని మృదువుగా, ధృడంగా పట్టుకొని

కాలం మీ మధ్యకు రావటానికి జంకుతూ వుంటుంది

2

సాంద్రమైన, స్వచ్చమైన ఒక్క జీవితానుభవం చాలదా

బ్రతుకంతా వెలగటానికి అంటుంది

చాలును అంటావు, ఆమెను ఆశ్చర్యంగా గమనిస్తూ

నీలోని లోభి ఎవరో వెలుతుర్లో కరిగిపోతూ వుంటాడు

3

నువు నా ప్రక్కనే ఉన్నావు 

ఇంతకన్నా ఏమీ వద్దు ఇక్కడ అంటుంది

నీ భుజంపై తలవాల్చి, కనులు మూస్తూ 

మాటలు రాక ఉండిపోతావు

నీపై నీకే ఎన్నడూ లేని గౌరవంలోకి కనులు తెరుస్తూ

4

మీరు ఇద్దరు, మీ చుట్టూ ఒక ప్రపంచం

నేలతో, గాలితో, ఆకాశంతో వెలుగుతూ, తేలుతూ

మౌనంలోకి మిమ్మల్ని జారవిడుస్తూ

5

ఇద్దరూ ఒక్కరే

ప్రపంచం ఎప్పుడో పక్షిలా ఎగిరిపోయింది

తెలియరాని గగనంలో కరిగిపోతోంది

6

బహుశా, ఒకనాడు 

ప్రపంచం తాను ఎప్పుడూ లేనేలేనని 

తెలుసుకుంటుంది నీలోంచి ఆమెలోంచి

 

16.7.24 9.49 PM 

ప్రచురణ : ఉదయిని డిసెంబర్ 2024

కవిత : దుఃఖపు కోట

 1

పలుచని ప్రేమ, పలుచని దయ

పలుచని భయం, పలుచని కోపం

పలుచని నీరు, పలుచని గాలి

పలుచని ఆకాశం, పలుచని మెలకువ

ఇంతకన్నా ఏం కావాలి అంటావు

జీవితం కాంతి వస్త్రాలు దాల్చి

నీ ముందు నిలిచి

నీకేం కావాలి అని అడిగితే

ఇంత చిక్కదనం నిజంగా

నిన్ను చాలా గాయపరుస్తుంది

నిన్ను హతాశుడిని చేస్తుంది

ఉక్కపోసి, వెళ్ళేదారి వెదకమంటుంది

పూల మీది రంగుల్లా పుట్టాల్సినవాడివి

సీతాకోక రెక్కల నిశ్శబ్దంలా, 

ఇంద్రధనువులోని చెమ్మగాలిలా,

అడవిచెట్ల నీడల్లా ఉండాల్సినవాడివి

ఇలా ఎందుకున్నావని దుఃఖపడతావు

2

నిజంగా నీకేమీ తెలియదు

తెలుసుననే పసిబాలుడి మాటలు

తెలిసి మాట్లాడుతున్నవి కానేకాదు

తెలియటమనే పంజరంలో

ఎలా ఇరుక్కున్నావో తెలియదు

3

ఇదంతా ఇలా కాదు 

మరోలా ఉంటే బావుండునని 

బాల్యం నుండి ఇప్పటి వరకూ

నీ దేహంలా ఎదగటం రాని 

కల ఒకటి తలపై ఎగురుతూనే వుంది

4

ఇలా కాదు, మరోలా అనిపించటమే 

నీ దుఃఖపుకోటకు ప్రాకారమేమో

ఎప్పటికీ తెలియదు

బివివి ప్రసాద్

ప్రచురణ : ఈమాట ఏప్రిల్ 2025

కవిత : వాళ్ళు

లెక్కల్ని ప్రేమించే లోకంలో

రెక్కల్ని ప్రేమించేవాళ్ళింకా మిగిలుంటారు

వాళ్ళే ఉదయాలలో కాంతి నింపుతారు

ఉదయపు గాలిలో చల్లదనాన్నీ,

పూలరేకుల్లోకి తాజాదనాన్నీ ఒంపుతారు

వాళ్ళే పక్షుల్ని పాడమనీ,

ఇంద్రధనువుల్ని రంగులు విరజిమ్మమనీ,

పున్నమి చంద్రుణ్ణి నెమ్మదిగా ఎగరమనీ

ప్రేమగా ఆజ్ఞాపిస్తారు 

కొందరుంటారిక్కడ 

భయాలతో, అనుమానాలతో

ఎండిపోతున్న లోకంలోకి

ఇది జీవనది అంటూ ప్రేమతో దూకేవాళ్ళు

వాళ్ళని ఆకాశం ప్రసవిస్తుంది

గాలి పెంచుతుంది, కాంతి ఆడిస్తుంది

నిజానికి వాళ్లంటూ విడిగా లేరు

నీలోనే వాళ్ళుగా వున్నారు

ఇంత విశాలమైన జీవితం

పాలలోంచి వెన్న తీసినట్టు

వాళ్ళని నీకు చూపిస్తుంది

జీవితం అందమైనది చూడండంటూ..

27.2.25 11.36 PM 

ప్రచురణ : మహా పత్రిక 31.3.25

They

Those who love wings

must be there still

in a world thriving on calculations.

They fill the mornings with brightness

infuse coolness into morning breeze

and freshness into flower petals

  

They affectionately ordain

the birds to sing, 

rainbows to dazzle with colours,

and the full moon to glide slowly  

There are a few here

who jump into the parched world

ridden with fears, doubts

uttering, with love, this is a perennial river!

The sky gives birth to them  

The wind nurtures them 

Radiance plays with them

They do not exist separately

Really, they remain integral, within you 

This expanse of life

points them to you

like making butter from creamy milk 

and saying 

‘See, Life here is beautiful …’

Translation: Prof. K. Damodar Rao 

కవిత : సున్నితం

ఇతరుల స్వేచ్ఛలో 

ఒక అంగుళమైనా ఆక్రమించలేని

అతి సున్నితమైన సమాజాన్ని కలగంటావు

జరుగుతుందీ, జరగదని కాదు

కలగనటం సున్నితమైన పిలుపు

పూవు లేత ఎండని పిలిచినట్టు

లేత ఎండలాంటి సీతాకోకని పిలిచినట్టు

సీతాకోకలాంటి నీ చూపుని పిలిచినట్టు

సున్నితత్వం బోధిస్తే వచ్చేది కాదు

నిర్బంధించి నేర్పేది కాదు

భయపెట్టి తీర్చిదిద్దేది కాదు

అది లోపలి పొరల్లోకి మెలకువ

చేతన తనని విప్పుకోవటం

నువు సహజంగా సున్నితం

లేత ఎండకన్నా, పూవు వికసించటం కన్నా

సీతాకోక రెక్కలపై వాలే చూపు కన్నా

నీలోకి నువు

మరికాస్త దగ్గరగా జరిగినప్పుడు,

నిన్ను నువు ముడుచుకొన్నపుడు,

వాన వెలిసాక ముడిచిన గొడుగులో

పొరలు విప్పుకొనే వెచ్చదనంలా

నీలోకి నువు చేరుతున్నపుడు

నీకు తొలిసారి తెలుస్తుంది

నిజానికి నువు చాలా సున్నితమని,

చిరుగాలికి గాయపడేంత లలితమని,

తొలి వేకువ వెలుతురు కూడా

నిను తాకటానికి జంకుతుందని

నువు ఎంత సున్నితమో 

నీకు తెలిస్తే చాలు

మనిషి కథ సుఖాంతమౌతుంది

ఆ క్షణం కోసం కదా

ఇంత విశ్వం 

నానమ్మ కథలోని సుఖాంతం కోసం

పిల్లలు ఎదురుచూసినట్టు చూస్తోంది 

14.1.25 11.17PM 

ప్రచురణ : ' స్నేహ ' ప్రజాశక్తి 16.3.25

Sensitiveness

You dream of a society

so sensitive that it will not seize

an iota of others liberty

It is not that it will happen, or don’t happen

To dream is a gentle call

like inviting petal-soft sunlight

like inviting pleasant sunlight-like butterfly

inviting the butterfly of your attention. 

It cannot be taught, sensitiveness

nor can it be imparted by force

nor can it be shaped by fear

That is a wakefulness into inner layers

Consciousness unfurling itself.

You are sensitive, by nature,

more than gentle sunlight

more than blooming of a flower

or looks resting over the wings of a butterfly

As you draw nearer into yourself

as you fold yourself

as you approach your inner recesses

like the warmth generated in 

a folded umbrella after the rain stopped

You come to know, first time,

you are sensitive, for real,

so tender you will be hurt by a gentle breeze 

and the dawn’s first light hesitates 

to touch you even.

It will be enough if you know

how sensitive you are!

Man’s story ends on a happy note

For that moment only

this vast universe is waiting 

like children eager for a happy ending 

in granny’s story.

English translation: Prof K. Damodar Rao

కవిత : లొంగిపోవటం

 1

ఏదైనా కావచ్చు

ఒక అందమైన ఉద్వేగం, శబ్దం, దృశ్యం

నిన్ను మొత్తంగా మారుస్తుంది

నీలో మరణిస్తున్న దేన్నో నిద్రలేపుతుంది

నువు పసిపాదాలతో 

నడక మొదలుపెట్టాలని చూస్తావు

ఇంత పిరికి, క్రూర ప్రపంచంలో

ఇదంతా అసంగతమని తెలుస్తుంది

ఇంతకన్నా దారి లేదని కూడా

2

రాలుతున్న పచ్చదనం, 

వెలిసిపోతున్న పసుపురంగు శబ్దం,

జారగిలబడుతున్న ముదురెరుపు ప్రేమలు

ఏవీ నీతో చివరి వరకూ నడవవని తెలుసు

నువు వాటి చివరలకి నిలబడవని కూడా

విసుగుపుట్టే రోజున

బుర్రలేని సినిమాకి వెళ్ళినట్టు 

ఈ లోకంలోకి తీరికగా చేరతావు 

ఇది బాలేదు, అయినా వెళ్ళలేవు

అట్లాగని ఉండాలన్న ఉబలాటం లేదు

3

తెలియని దేదో ఉంది చూసావా

అక్కడ వుంది బతుకు రహస్య మంతా

అది రమ్మని పిలుస్తుంది, కావాలని వినవు

నీకే ఇంత తెలివి వుంటే

నిన్ను కన్న తెలివికి ఎంత ఉండాలి

4

ఆకలేసిన బోనులోని సింహం లొంగినట్టు

జీవితానికి లొంగిచూడు

తరువాత జరిగే దేనికీ 

నువు యజమాని కాదు గనక

నీకు చెప్పాల్సిందేమీ లేదు

27.1.25 00.25AM 

ప్రచురణ : ఉదయిని 15.3.25

To Yield

1

It could be anything:

A beautiful emotion, sound, sight

It transforms in entirety

Waking that something vanishing in you

You attempt to walk 

With soft infant feet

In this timid, ruthless world

Knew this is all irrelevant 

Also knew there is no other way 

2

Shredding greenery

Waning yellow sound

Weakening thick red love

Knew that none will walk with you till the end,

You will not accompany them to the last

You enter this world just like that 

Like watching a stupid movie 

Having nothing better to do

You don’t like it, yet cannot leave

But don’t feel like staying either

3

Look, there’s that unknown something

The secret of life lies therein 

It invites you, you neglect it deliberately 

If you are so intelligent 

How shrewd it must be, 

That conceived you

4

Like the lion in a cage yielding to hunger 

Check yourself after surrendering to life

Since you are not in charge of anything

That takes place thereafter,

there’s nothing more to tell you.

Translation: Prof K Damodar Rao 

కవిత : దుఃఖ మూలం

1

చాలా రాత్రులు ప్రార్థించావు

నిదురించే ముందు దైవాన్ని

ఇది కడపటి నిద్ర కావాలని

మరుసటి ఉదయాలు

మెలకువ వస్తూనే తెలుస్తుంది

దైవానికి నీ ప్రార్థన చేరలేదని

జీవితంలో ఏదో బాధించి కాదు

జీవితమే బాధనిపించి

2

ఇలాగే గడిచాయి వేల రోజులు

అదే వెలుతురు, చీకటి

అవే రంగులు, నీడలు

చాలా పాతబడిన ఆకాశం

ఆకాశంలోకి పాత ఉద్యోగుల్లా 

వచ్చి, వెళ్ళే ఋతువులు

పాతబడిన మనుషులు

మీట నొక్కినట్టు వెలిగి, ఆరే

వారి ప్రేమలు, ఉద్వేగాలు

3

ఇంతే కదా జీవితమని అన్నావు 

జీవితంతో చాలాసార్లు

అమ్మా, ఎందుకు కన్నావని

బిడ్డ తల్లితో అన్నట్లు

ఏనాడూ జవాబు రాలేదు

జవాబు లేకపోవటమే జవాబని 

నీకు తెలియలేదు

4

రైలు వచ్చే సమయం 

సమీపించే కొద్దీ తెలుస్తుంది

ఇప్పటి వరకూ పాదాలు ఉంచిన 

ఊరు ఎంత అందమైనదో,

వీడ్కోలు చెప్పే ఆత్మీయులు

ఎంత విలువైనవారో

5

చెబుతావు చూడు ఇప్పుడందరికీ

జీవితం అద్భుతం, ప్రేమించండి

జీవులు అమాయకులు, ప్రేమనివ్వండని 

6

గగనంలో తేలిన ఇంద్రధనువు 

గగనంలోనే మునిగినట్టు

జీవితంలోంచి తేలిన నువ్వు

జీవితంలోనే మునుగుతావు

విడిగా ఉన్నదెక్కడ

ఇది తెలియక కదా ఇంత దుఃఖం

7

ఇంతకీ, ఇది ఎవరి దుఃఖం

8.12.24 10.56 PM

ప్రచురణ : సారంగ 15.3.25

Root of Suffering

Before going to sleep

you prayed the god many a night

pleading it must be your last sleep

Next mornings, as you wake up, 

you realize

your prayers haven’t reached the god

Not that something is wrong in life 

but as life itself became a suffering

2

Countless days spent like this

Same light, darkness

same colours, shadows

antiquated sky, 

seasons coming and going 

like the routine of old employees;

Outmoded humans, 

their emotions, affections

as though switched on and off

3

You said only this much is life,

Asked life, ‘Amma, why you gave birth’ 

like child asking its mother

No reply anytime, 

you may never know. 

Not giving a reply is also a response

4

You will realise as the train approaches

how beautiful is the place you lived so far

how precious are the dear ones

that came to bid farewell 

5

Look, now you will inform all:

Life is marvellous, love it

living beings are innocents, 

extend them loving hand

6

Like the rainbow that drifted in the sky

disappeared therein, 

you, born of life, will be drowned there 

At no point you are separate

So much pain not knowing this

7

By the way, whose suffering is this!?

Translation: Prof. K. Damodar Rao 

వ్యాసం : నా మొదటి పుస్తకం

' ప్రభూ! నిన్ను సేవించుదామని ఎన్నో సుందరపుష్పాలు ఏరి తెచ్చాను. తుదకు వాటి సౌందర్యంపై మోహంతో నిన్నే విస్మరించాను ' చలం అనువదించిన టాగోర్ కవిత్వం చదువుకున్నాక రాసుకున్న వాక్యాలివి. 

కవిత్వం పలికితే రాయటమే గానీ, పనిగట్టుకు రాయటం లేదు. ఇంటర్ చదివే రోజుల్లో సహజంగా ఉండే ఉద్రేకాలతో పాటు, శ్రీశ్రీ, సామ్యవాద సాహిత్యాల ప్రభావంతో సమాజాన్ని మార్చాలనే ఆవేశంతో రాస్తున్న కవితలు, టాగోర్ ని చదివాక ఆగిపోయినట్టున్నాయి. బయటి చూపు లోపలికి మళ్ళాక, మారాల్సింది నేను అనిపించాక, రాసుకొనే కవిత్వం మారింది. దైవం, ప్రకృతి, మృత్యువు, ప్రేమ వంటి ఉదాత్తభావాలు కవితా వస్తువులయాయి.

 

డిగ్రీ చివర్లో, 86లో చలం రాసిన భగవాన్ స్మృతులు దొరికింది. ఒక ఆధ్యాత్మిక గురువు అత్యంత సరళంగా, సహజంగా, సూటిగా, దయగా ఉండటం గమనించి శ్రీ రమణమహర్షి పట్ల గురుభావం కలిగింది. వారి సహేతుకమైన బోధ ' నిన్ను నీవు తెలుసుకో ' జీవిత లక్ష్యమైంది. ఆ తర్వాత వచ్చిన కవితలని, ఇంటర్ లోని తెలుగు మాష్టారు జీయస్వీ నరసింహారావుగారికి చూపిస్తే, చాలా బాగా రాస్తున్నావన్నారు. 89లో వీటిని పుస్తకంగా తీసుకురావాలనిపించింది.

 

మా ఊరు తణుకులో సాహిత్య వాతావరణం చైతన్యవంతంగానే ఉండేది. నన్నయ్య భట్టారక పీఠం, రీడర్స్ ఫోరం సాహిత్య సభలు జరిపేవి. అయితే, స్వతహాగా ఉన్న బిడియం వల్ల ఎవరినీ కలవటం జరగలేదు.

సంస్కృతాంధ్రాల్లో పండితులు చెరువు సత్యనారాయణశాస్త్రిగారి దగ్గర కూర్చుని ఎడిట్ చేద్దాం అన్నారు జీయస్వీగారు. ఎడిటింగ్ కి ముందు కొన్ని చిత్రమైన ప్రశ్నలు అడిగారు శాస్త్రిగారు. రైలు ఎక్కటానికి స్టేషన్ కి టైముకి వెళతావా, ముందుగానా వంటివి. జవాబులు విని, నీ సాహిత్యం ప్రసిద్ధి పొందుతుంది వంటి మాటేదో అన్నారు. ఎడిటింగ్ జరిగింది. నేను చదవటం, వారిద్దరూ విని, సరిచేయటం. ముందుమాట అడిగితే రాసుకోమని, చెప్పుకుంటూ వెళ్ళారు శాస్త్రిగారు. ఆరాధన టైటిల్ నేననుకున్నానో, వారు చెప్పారో గుర్తులేదు. ఆరాధన భగవాన్ కి అంకితమైంది. 

మా ఊరిలోనే రవి ప్రింటర్స్ లో పుస్తకం అచ్చుకి ఇచ్చాను. కవర్ పై నా ఫోటో వేసుకోవాలనే ఆలోచన అప్పటికే ఉన్నట్టుంది. పాలంగిలోని రాయల్ ఆర్ట్స్ దగ్గరికి వెళ్ళి, ఫోటో ఇచ్చి, బొమ్మ గీయించాము. 89 చివర్లో పుస్తకం వచ్చింది. ఆవిష్కరణ సభ తలపెట్టలేదు. తొలికాపీ దేవుడి దగ్గర పెట్టి ఉంటాను. లేదా తల్లిదండ్రులకి ఇచ్చి వుంటాను. కొన్ని పత్రికలకి సమీక్షలకి పంపి ఊరుకున్నాను. 

తర్వాత చలంగారి సన్నిహితులు చిక్కాల కృష్ణారావుగారికి పంపిస్తే, వారంలో ఉత్తరం వచ్చింది. మరునాడు ఇద్దరు వ్యక్తులు ఇంటికి వచ్చారు కృష్ణారావుగారు చెప్పారంటూ. ఆలపాటి రాంబాబుగారు, పుల్లేశ్వరరావుగారు. 2018లో వెళ్ళిపోయేవరకూ, సుమారు మూడు దశాబ్దాలు లోపలి అన్వేషణలో సహచరుడిగా, సంక్లిష్ట సమయాల్లో ఆప్తుడిగా ఉన్నారు రాంబాబుగారు. 

తర్వాత రోజుల్లో చిరునామాలు దొరికిన ప్రముఖులకి పుస్తకాలు పంపించాను. మీవి మాటలతో వ్రాయబడినప్పటికీ, మాటలను దాటి వెళ్ళిపోయాయి, సంవేదనా జగత్తును వదిలి, శుద్ధవేదనా జగత్తుకన్నారు సంజీవదేవ్. కవి తన్ను తాను వెదుక్కునే ప్రయత్నంలోనే కవిత్వం పుడుతుంది. అందుకనే నిజమైన, స్వచ్చమైన కవిత్వం రాయగలిగారన్నారు ఇస్మాయిల్. పట్టుపురుగులోంచి పట్టు వచ్చినట్లు, మీలోంచి కవిత్వం నిర్గతమవుతోందన్నారు శేషేంద్ర. 

2017లో ఆరాధన మూల కవితలు చదివితే, ఎడిటెడ్ కన్నా అవే మరింత సహజంగా తోచాయి. వాటినే కాలక్రమంలో కూర్చి, ఆరాధన రెండో ప్రతి తయారు చేసి ఆన్లైన్ లో ఉంచాను. కవర్ పై సవరించిన ప్రతి అని రాశాను గానీ, నిజానికి సవరించని ప్రతి అని రాయాలి. 

94లో తణుకు వచ్చి, నన్ను వెదికి పట్టుకున్న కొప్పర్తి గారి స్నేహం తర్వాత, 95 లో నా తొలి హైకూ సంపుటి దృశ్యాదృశ్యం వచ్చింది. తణుకులో ఆవిష్కరణసభకి చేరా, ఇస్మాయిల్, కె. రామ్మోహన్ రాయ్ గార్లు వచ్చారు. బివివి ప్రసాద్ అప్పటి నుండి సాహిత్య ప్రపంచానికి తెలియటం మొదలైంది. తర్వాతి కాలంలో నాగభైరవ, ఓల్గా, అద్దేపల్లి ఆరాధన చదివి సాంద్రమైన అనుభూతితో స్పందించారు. 

ప్రచురణ : వివిధ ఆంధ్రజ్యోతి 17.2.25

కవిత : లోపలికి

1

కొలతలకి లొంగకు, లెక్కల నుండి ఎగిరిపో

లొంగనట్టు కనబడటానికి కూడా..

అప్పుడు మేలుకొంటావు

నిశ్శబ్ద, రహస్య, ప్రశాంత తటాకం ఒడ్డున

సీతాకోకలు 

నిన్ను పట్టించుకోకుండా ఎగురుతుంటాయి

పిట్టల పాటలు దూరాలకి పిలుస్తుంటాయి

తటాకంలోని నీటి తడి

జన్మల మాతృప్రేమలా తాకుతుంది

ఇక నిన్ను పూర్తిగా మాయం చేయగల

ప్రియురాలి కోసం ఎదురు చూస్తుంటావు

2

కలలు కంటే తప్పేమిటి 

లోకం కల అయినప్పుడు

ఆదర్శాలూ, విజయాలూ, విరామాలూ 

కళ్ళ ముందు కరిగిపోతున్నపుడు

కలలు రాలిపోతే గాయాలెందుకు 

ఒక సూర్యోదయం 

నువు లేని రోజున కూడా జరగబోతున్నపుడు

గాలి వీయబోతున్నపుడు 

మనుషులు ఎప్పటిలానే ఈదబోతున్నపుడు

3

ఇదంతా బావుంది, బావోలేదు కూడా

ఇదంతా ఉన్నట్టుంది, లేదేమో కూడా

కొంచెం తడిగా ఉండటం తప్ప

ఇక్కడ వేరేదీ చేయదగింది లేనట్టుంది

బహుశా, అతను ఉన్నాడు 

ఇంత ప్రపంచం అతనికి

రాలుతున్న ఎండుటాకు పాటి కాకపోవచ్చు

అప్పుడు నీ బరువుకి అర్థమేమిటి

బహుశా, అతనే నీలా ఉన్నాడు

ఇప్పుడు నువు

చేయవలసింది ఏమైనా మిగిలి ఉందా ఇక్కడ

24.9.24 11.00 రాత్రి

ప్రచురణ : కవితా ఫిబ్రవరి 2025